การพัฒนาคู่มือนวัตกรรมการจัดประสบการณ์ตามแนวภาษาธรรมชาติ  (Whole Language) ส่งเสริมทักษะสมอง EF เด็กปฐมวัย  สังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น จังหวัดกำแพงเพชร

สุณี บุญพิทักษ์; นรินทิพย์   กอนพ่วง

doi:10.14456/psruhss.2025.7

ผู้แต่ง

สุณี บุญพิทักษ์ คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร จังหวัดพิษณุโลก 65000
นรินทิพย์ กอนพ่วง คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร จังหวัดพิษณุโลก 65000

DOI:

https://doi.org/10.14456/psruhss.2025.7

คำสำคัญ:

คู่มือนวัตกรรม , การจัดประสบการณ์ตามแนวภาษาธรรมชาติ , ทักษะสมอง EF , เด็กปฐมวัย

บทคัดย่อ

การศึกษาวิจัยมีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาองค์ความรู้ ปัญหา และความต้องการของครูปฐมวัย การจัดกระบวนการ (Coaching) การพัฒนาคู่มือนวัตกรรมการจัดประสบการณ์ตามแนวภาษาธรรมชาติ (Whole Language) ส่งเสริมทักษะสมอง EFเด็กปฐมวัย และนำไปทดลองกับประเมินความพึงพอใจหลังการใช้คู่มือฯ กลุ่มเป้าหมาย ครูผู้สอนระดับปฐมวัย สังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น จังหวัดกำแพงเพชร จำนวน 37 คน เครื่องมือการวิจัย 1) แบบสอบถามปลายเปิดแบบมีโครงสร้าง 2) แบบประเมินความเหมาะสมและเป็นไปได้ของคู่มือฯ 3) แบบประเมินความพึงพอใจผลการใช้คู่มือฯ การวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ การหาค่าเฉลี่ย และค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการวิจัยพบว่า ครูปฐมวัยพอมีพื้นฐานความเข้าใจการสอนตามแนวภาษาธรรมชาติอยู่บ้างเล็กน้อย แต่ยังไม่เคยผ่านการอบรมการสอนตามแนวภาษาธรรมชาติมาก่อน ด้านทักษะสมอง EF ครูปฐมวัยมีความรู้ ความเข้าใจในการทำงานของทักษะสมอง EF ซึ่งครูปฐมวัยส่วนใหญ่ผ่านการอบรมการพัฒนาทักษะสมอง EF มาแล้ว ปัญหาด้านพัฒนาการของเด็กปฐมวัย พบว่าเด็กมีพัฒนาการล่าช้า ปัญหาทางอารมณ์ ด้านการใช้ภาษา ขาดสมาธิในการฟัง ครูต้องการเรียนรู้การสอนตามแนวภาษาธรรมชาติ ซึ่งเป็นวิธีการจัดกิจกรรมสอนที่สามารถส่งเสริมทักษะสมอง EF ได้เป็นอย่างดี

ขั้นตอนการจัดกระบวนการ (Coaching) มีลักษณะแนวทางทั้งการอบรมให้ความรู้ การให้คำปรึกษา การลงฝึกปฏิบัติ ใบงานการบ้าน การนำเสนอ และสะท้อนความคิดเห็น สรุปผลข้อมูล พบว่า ครูปฐมวัยได้ความรู้ ความเข้าใจการจัดประสบการณ์ตามแนวภาษาธรรมชาติ (Whole Language) ส่งเสริมทักษะสมอง EF เด็กปฐมวัย ได้รับการเรียนรู้ในสิ่งที่แปลกใหม่ สามารถนำไปพัฒนาวิชาชีพได้ และได้แลกเปลี่ยนประสบการณ์กับศูนย์พัฒนาเด็กเล็กแห่งอื่น

จากข้อมูลทั้งหมดนำมาพัฒนาคู่มือนวัตกรรมการจัดประสบการณ์ตามแนวภาษาธรรมชาติ ส่งเสริมทักษะสมอง EF เด็กปฐมวัย ให้ผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 5 ท่าน ตรวจสอบความเหมาะสมและความเป็นไปได้ พบว่า ผลการประเมินคู่มือฯ ของผู้เชี่ยวชาญด้านความเหมาะสมและความเป็นไปได้ ในภาพรวมทุกด้านมีค่าเฉลี่ย ( $\bar{x}$ = 4.66) และผลการประเมินความเหมาะสมและความเป็นไปได้ของครูปฐมวัยก่อนที่จะนำคู่มือฯไปใช้จัดกิจกรรมการสอนเด็กปฐมวัย ภาพรวม พบว่า มีค่าเฉลี่ยมากที่สุด ( $\bar{x}$ = 4.54) และผลความพึงพอใจของครูปฐมวัย หลังการใช้คู่มือฯ พบว่า ภาพรวมมีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมากที่สุด ( $\bar{x}$ = 4.76)

เอกสารอ้างอิง

ขวัญฟ้า รังสิยานนท์, พรรัก อินทามระ, ศศิพันธุ์ เปี๊ยนเปี่ยนสิน, ศีลสุภา วรรณสุทธิ์, และศิริพงษ์ ทิณรัตน์. (2562). การพัฒนารูปแบบการเสริมสร้างทักษะสมอง-อีเอฟสำหรับเด็กปฐมวัยโดยใช้กระบวนการมีส่วนร่วมในโรงเรียนเครือข่ายมหาวิทยาลัยสวนดุสิต: (รายงานการวิจัย). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยสวนดุสิต.

ฉันทนา ภาคบงกช. (2537). ผู้ปกครองกับเด็กปฐมวัย ประมวลสำหรับชุดวิชาสัมมนาการปฐมวัย ศึกษา เล่มที่ 2 หน่วยที่ 8. นนทบุรี: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.

ชุตินันท์ เทือกสุบรรณ. (2563). การพัฒนาคู่มือการจัดการเรียนรวมของโรงเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุราษฎร์ธานี เขต 3. วารสารรัชต์ภาคย์, 14(36), 203 - 214.

นฤมล ฤทธิกาญจน์. (2563). การพัฒนาคู่มือการบริหารงานพัสดุในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชุมพร เขต 2. สุราษฎร์ธานี: มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี.

เบญจา แสงมลิ. (2550). คุณหญิงเบญจา แสงมลิ ปรมาจารย์ด้านการอนุบาลศึกษาไทย. กรุงเทพฯ: รักลูกแฟมิลี่กรุ๊ป.

ปนัดดา ธนเศรษฐกร. (2561). โครงการวิจัยกรณีศึกษา : การพัฒนาทักษะการสอนของครูปฐมวัยด้วยเครื่องมือ EF Guideline ในอำเภอพญาเม็งราย จังหวัดเชียงราย. เชียงราย: มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย.

สรวงพร กุศลส่ง. (2561). รูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบโครงการ โดยใช้ ICT เพื่อส่งเสริมความสามารถในการรู้คิดเชิงระบบสำหรับนักศึกษาคณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบูรณ์. เพชรบูรณ์: มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบูรณ์.

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560-2579. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์พริกหวานกราฟฟิค.

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2562). มาตรฐานสถานศึกษาปฐมวัยแห่งชาติ. กรุงเทพฯ: พริกหวานกราฟฟิค.

สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา. (2561). คู่มือการจัดการศึกษาปฐมวัยตามหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พ.ศ. 2560. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.

สุณี บุญพิทักษ์. (2563). การเสริมสร้างศักยภาพครูปฐมวัย ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก จังหวัดกำแพงเพชร สังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. กำแพงเพชร: มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร.

สุภาวดี หาญเมธี. (2561). คู่มือพ่อแม่ที่มีลูกวัย 0-6 ปี อนาคตลูกดี ด้วยทักษะสมอง EF สถาบัน RLG (รักลูกเลิร์นนิ่งกรุ๊ฟ). กรุงเทพฯ: รักลูกกรุ๊ฟ.

สุภาวดี หาญเมธี. (2561). คู่มือพัฒนาทักษะสมอง EF Executive Functions สำหรับครูปฐมวัย สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) และสถาบัน RLG (รักลูกเลิร์นนิ่งกรุ๊ฟ). กรุงเทพฯ: รักลูกกรุ๊ฟ.

อารี สัณหฉวี. (2537). นวัตกรรมการสอนภาษาแบบธรรมชาติ ประมวลสำหรับชุดวิชาสัมมนาการศึกษาปฐมวัยศึกษา หน่วยที่ 4-7. นนทบุรี: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.