การพัฒนารูปแบบการจัดการมูลฝอยชุมชนบ้านหวาย ตำบลนาสีนวน อำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงปฏิบัติการครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบการจัดการมูลฝอยชุมชนบ้านหวาย ตำบลนาสีนวน อำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม ศึกษาในประชากรที่เป็นผู้นำชุมชน อาสาสมัครสาธารณสุข ตัวแทนครัวเรือน จำนวน 78 คน เก็บรวบรวมข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้แบบสอบถามที่สร้างขึ้นและข้อมูลเชิงคุณภาพโดยใช้แบบสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ จำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าต่ำสุด ค่าสูงสุด และการวิเคราะห์เนื้อหาสำหรับข้อมูลเชิงคุณภาพโดยการเรียบเรียง วิเคราะห์และสรุปเนื้อหาผลการศึกษา มีขั้นตอนการดำเนินงาน 4 ขั้นตอน คือ
1) การวางแผน 2) การปฏิบัติ 3) การสังเกต 4) การสะท้อนกลับ ผลการศึกษาพบว่า 1) ตัวแทนครัวเรือน มีการปฏิบัติเกี่ยวกับการจัดการมูลฝอย อยู่ในระดับปานกลาง ร้อยละ 51.30 มีส่วนร่วมในการจัดการมูลฝอย อยู่ในระดับมากและปานกลาง ร้อยละ 46.20 เท่ากัน 2) กระบวนการดำเนินงานส่งผลให้ผู้เกี่ยวข้องเข้าใจสถานการณ์และสภาพปัญหามูลฝอยชุมชนร่วมกันกำหนดแผนงานโครงการ เพื่อพัฒนาการจัดการมูลฝอยชุมชนโดยใช้กระบวนการมีส่วนร่วม 3) จากกระบวนการดังกล่าวทำให้ได้รูปแบบการจัดการมูลฝอยชุมชน คือ รูปแบบการจัดการมูลฝอยโดยการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายชุมชน ประกอบด้วย ภาคประชาชน ภาคองค์กรส่วนท้องถิ่น และภาคหน่วยบริการด้านสุขภาพ โดยภาคีเครือข่ายต้องทำงานร่วมกันและพร้อมขับเคลื่อนนโยบายของชุมชน 4) ปัจจัยแห่งความสำเร็จคือ ภาคีเครือข่ายสามารถสนับสนุนกิจกรรมหรือโครงการในชุมชนได้ตามศักยภาพและบทบาทหน้าที่ของตนเอง ดังนั้นควรมีการศึกษากลวิธีเพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการจัดการมูลฝอยในครัวเรือนของประชาชนและให้ชุมชนมีการจัดการมูลฝอยอย่างถูกต้อง ตลอดจนมีการพัฒนาอย่างต่อเนื่องเพื่อให้เกิดประโยชน์ในชุมชนต่อไป