การพัฒนาชุดกิจกรรมเกี่ยวกับความหลากหลายทางภูมิปัญญาท้องถิ่น เพื่อส่งเสริมความสามารถการทำกิจกรรมเด่นในชุมนุมนักวิทยาศาสตร์รุ่นเยาว์ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6

จักรพงษ์    บุญตันจีน

doi:10.14456//psruhss.2021.20

ผู้แต่ง

จักรพงษ์ บุญตันจีน ศูนย์ส่งเสริมและพัฒนาอัจฉริยภาพทางด้านงานวิจัยทดลองทางวิทยาศาสตร์สำหรับเด็กและเยาวชน จังหวัดเชียงใหม่

DOI:

https://doi.org/10.14456//psruhss.2021.20

คำสำคัญ:

ชุดกิจกรรมวิทยาศาสตร์, ชุมนุมวิทยาศาสตร์รุ่นเยาว์, ภูมิปัญญาท้องถิ่น

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนาและหาประสิทธิภาพของชุดกิจกรรมวิทยาศาสตร์ท้องถิ่น
2) ศึกษาการพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ หลังจากใช้ชุดกิจกรรมวิทยาศาสตร์กับภูมิปัญญาท้องถิ่น3) ศึกษาความสามารถทำกิจกรรมในชุมนุมของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่6 หลังจากใช้ชุดกิจกรรมวิทยาศาสตร์ท้องถิ่น กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ ได้แก่ นักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6/1 ปีการศึกษา 2562 โรงเรียนสันติศึกษา จำนวน 30 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูล 1) ชุดกิจกรรมวิทยาศาสตร์กับภูมิปัญญาท้องถิ่น 2) แบบทดสอบวัดทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ 3) แบบประเมินความสามารถทำกิจกรรมชุมนุมของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 วิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติเชิงพรรณนา 1) ค่าเฉลี่ยเลขคณิต ( $gif.latex?\bar{X}$ )
2) ค่าร้อยละ (%) 3) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ผลการวิจัยพบว่า 1) ชุดกิจกรรมวิทยาศาสตร์ท้องถิ่น เรื่องความหลากหลายทางภูมิปัญญาท้องถิ่น สำหรับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ที่สร้างขึ้นมีประสิทธิภาพค่า E1/E2 เท่ากับ 87.20 / 83.30 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์มาตรฐานที่กำหนดไว้ 2) ผลสัมฤทธิ์การพัฒนาทางทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียนหลังการสอนโดยใช้ชุดกิจกรรมมีคะแนนสอบหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 3) นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 มีความสามารถทำกิจกรรมเด่นในชุมนุมของนักวิทยาศาสตร์รุ่นเยาว์อยู่ในระดับดีเยี่ยมจำนวน 2 ชุมนุม และความสามารถในการทำกิจกรรมเด่นชุมนุมนักวิทยาศาสตร์รุ่นเยาว์ อยู่ในระดับดีจำนวน 4 ชุมนุม

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงศึกษาธิการ. (2542).พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติพุทธศักราช 2542 และแก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545. กรุงเทพฯ: คุรุสภาลาดพร้าว.

กระทรวงศึกษาธิการ. (2542). การจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลางในเอกสารชุดแนวทางปฏิรูปการศึกษาในโรงเรียนสังกัดกรมสามัญศึกษา. กรุงเทพฯ: การศาสนา.

กระทรวงศึกษาธิการ. (2551). ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรู้แกนกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ตามหลักสูตรแกนกลาการศึกษาขั้นพื้นฐานพุทธศักราช 2551. กรุงเทพฯ: กระทรวงศึกษาธิการ.

กฤษณีย์ ปิตุรัตน์. (2548). ผลของการใช้ชุดฝึกเพื่อส่งเสริมความสามาถในการทำโครงงานวิทยาศาสตร์ที่พัฒนามาจากภูมิปัญญาท้องถิ่นของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน. เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

จิตรลดา เกิดเรือง. (2548). การพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา เรื่อง ประเพณีและพิธีกรรมไทยทรงดํา

สําหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปี ที่ 5 จังหวัดสุพรรณบุรี (วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยศิลปากร, กรุงเทพฯ.

ชาตรี เกิดธรรม. (2542). การเรียนการสอนวิทยาศาสตร์เน้นนักเรียนเป็นศูนย์กลาง. กรุงเทพฯ: เซ็นเตอร์ดิสคัพเวอรี่.

ทิศนา แขมมณี. (2553). ศาสตร์การสอน : องค์ความรู้เพื่อการจัดกระบวนการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ. กรุงเทพฯ: ด่านสุทธาการพิมพ์.

นาตยา ช่วยชูเชิด. (2557). การศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและความสามารถในการคิดแก้ปัญหาทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่ได้รับการสอนโดยใช้ชุดกิจกรรมวิทยาศาสตร์ วารสารศรีนครินทรวิโรฒวิจัยและพัฒนา (สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์), 6(12), 87-94.

นิตยา บุญตัน. (2541). ผลการใช้แบบฝึกเพื่อส่งเสริมการคิดหัวข้อและการทำโครงงานวิทยาศาสตร์ ของนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนต้น. เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

มนตรี โคตรคันทา. (2550). ภูมิปัญญาอีสาน สะออนอีสาน วิถีชีวิต ศิลปวัฒนธรรม และภาษาอีสาน. สืบค้น

ธันวาคม 2551, จาก http://www.isangate.com/local/knowledge.html

รายงานประจำปี สมศ. (2550). สืบค้น 9 กุมภาพันธ์ 2560, จาก http://www.onesqa.or.th/th/download/906/

แรมสมร อยู่สถาพร. (2551). เทคนิคและวิธีสอนในระดับประถมศึกษา. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ยุรธร จีนา และวิภาดา ญาณสาร. (2555). การใช้กิจกรรมโครงงานภูมิปัญญาล้านนาในรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน สำหรับนักศึกษาระดับปริญญาตรีมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา. วารสารวิชาการและวิจัย มทร.พระนคร, 6(ฉบับพิเศษ), 1-11.

วนัชภรณ์ ปึ่งพรม และกัญญารัตน์ โคจร. (2561). การพัฒนาชุดกิจกรรมการเรียนรู้ทักษะการอ่านจับใจความภาษาอังกฤษตามแนวคิดสมองเป็นฐานชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1. วารสารวิชาการแพรวากาฬสินธุ์ มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ์, 5(1), 93–109.

วิชัย วงษ์ใหญ่. (2542). กระบวนทัศน์ใหม่ : การจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาศักยภาพ. กรุงเทพฯ: คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

วีระพงษ์ แสง-ชูโต. (2552). การวิเคราะห์ภูมิปัญญาท้องถิ่นและเทคโนโลยีพื้นบ้านทางวิทยาศาสตร์ในภาคเหนือตอนบนของประเทศไทย (วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต). มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒประสานมิตร, กรุงเทพฯ.

สุมน อมรวิวัฒน์. (2541). ทําไมต้องปฏิรูปการเรียนรู้. ใน เอกสารประกอบการนําเสนอแนวคิดและแนวทาง เรื่อง “การปฏิรูปการเรียนรู้ตามแนวคิด 5 ทฤษฎี”. กรุงเทพฯ: สํานักงานคณะกรรมการศึกษาแห่งชาติ.

สายชล รื่นรวย. (2556). การพัฒนาชุดกิจกรรมการทำโครงงานวิทยาศาสตร์ สำหรับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2. วารสารการศึกษาและการพัฒนาสังคม, 9(1),145–153.

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. (2545). การจัดสาระการเรียนรู้กลุ่มวิทยาศาสตร์ หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน. กรุงเทพฯ: สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติกระทรวงศึกษาธิการ. (2559). การวัดและประเมินผลตามสภาพที่แท้จริงของนักเรียน. กรุงเทพฯ: คุรุสภาลาดพร้าว.

อาภรณ์ ใจเที่ยง. (2546). หลักการสอน (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร์

อัญชลี เหล่ารอด. (2554). ผลการพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ขั้นพื้นฐานของนักเรียมัธยมศึกษา ปีที่ 3 โดยใช้คำถามควบคู่กับการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

Bloom, B. S. (1956). Taxonomy of Educational Objectives, the classification of educational goals–Handbook I: Cognitive Domain. New York: McKay.

Budnitz, N. (2003). What do We Mean by Inquiry?. Retrieved from http://www.biology.duke.edu/cibl/inquiry/what_is_inquiry.htm

Rivet, A. E., & Krajcik, J. S. (2007). Contextualizing instruction: Leveraging students' prior knowledge and experiences to foster understanding of middle school science. Journal of Research in Science Teaching, 45(1), 79-100.