แนวทางการเสริมสร้างศักยภาพและความรับผิดชอบเชิงจริยธรรม ของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนในจังหวัดพิจิตร

บทคัดย่อ

การวิจัยเรื่อง ความรับผิดชอบเชิงจริยธรรมของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนในจังหวัดพิจิตร มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาศักยภาพและความรับผิดชอบเชิงจริยธรรมของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนในจังหวัดพิจิตร 2) วิเคราะห์ศักยภาพและความรับผิดชอบเชิงจริยธรรมกลุ่มวิสาหกิจชุมชนในจังหวัดพิจิตร และ 3) หาแนวทางเสริมสร้างศักยภาพและความรับผิดชอบเชิงจริยธรรมของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนในจังหวัดพิจิตร เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน (Mixed Methods Research) ประชากรที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ ได้แก่ สมาชิกกลุ่มวิสาหกิจชุมชนในจังหวัดพิจิตรทั้งที่เป็นนิติบุคคลหรือไม่เป็นนิติบุคคล วิสาหกิจชุมชน/เครือข่ายฯ ที่จดทะเบียนไว้กับสำนักงาน เกษตรจำนวน 12 อำเภอในจังหวัดพิจิตร ปัจจุบัน มีวิสาหกิจชุมชน 372 แห่ง เครือข่ายวิสาหกิจ ชุมชน 1 แห่ง จำนวนสมาชิก 6,367 คน กลุ่มตัวอย่างเชิงปริมาณดำเนินการสุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน จำนวน 377 คน เชิงคุณภาพได้มาโดยการเลือกแบบเจาะจง จากผู้นำ กรรมการ สมาชิกผู้ประกอบการกลุ่มผลิตชุมชน กลุ่มวิสาหกิจละ
4-8 รูป/คน และผู้เชี่ยวชาญที่เลือกแบบเจาะจง จากผู้บริหาร นักวิชาการ ผู้นำจากภาครัฐ จำนวน 11 รูป/คน เครื่องมือที่ใช้ 1) แบบสอบถาม 2) แบบสัมภาษณ์เชิงลึก แบบสัมภาษณ์แบบกึ่งมีโครงสร้าง 3) แบบสนทนากลุ่มย่อยวิธีการสนทนากลุ่ม ผลการวิจัยพบว่า 1) การศึกษาศักยภาพและความรับผิดชอบเชิงจริยธรรมของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนในจังหวัดพิจิตรซึ่งการประเมินศักยภาพกลุ่มวิสาหกิจชุมชนในจังหวัดพิจิตร ส่วนที่ 1 การประเมินกระบวนการดำเนินงาน โดยภาพรวมอยู่ในระดับดี ( = 2.72, S.D.= 0.53) ส่วนที่ 2 ผลลัพธ์การดำเนินงานวิสาหกิจชุมชน โดยภาพรวมอยู่ในระดับดี ( = 2.81, S.D.= 0.40) ด้านประสิทธิผลตามภารกิจของวิสาหกิจชุมชนค่าเฉลี่ยโดยรวม ( = 2.98, S.D.= 0.14)  2) การวิเคราะห์ศักยภาพและความรับผิดชอบเชิงจริยธรรมกลุ่มวิสาหกิจชุมชนในจังหวัดพิจิตร การวิเคราะห์ปัญหาความรับผิดชอบเชิงจริยธรรมของกลุ่มวิสาหกิจชุมชน ด้านความรับผิดชอบด้านคุณภาพและบริการ โดยภาพรวมอยู่ในระดับดี ( = 2.63, S.D.= 0.60)  3) แนวทางการเสริมสร้างศักยภาพของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนในจังหวัดพิจิตร ดังนี้ 1) พัฒนาภาวะผู้นำและการมีส่วนร่วมของสมาชิก โดยการทำงานเป็นทีม การมีส่วนร่วมของสมาชิกทุกขั้นตอน 2) พัฒนาการบริหารจัดการที่ดีเพื่อความยั่งยืน มีวางแผนอย่างมีขั้นตอน จัดองค์กรอย่างเป็นระบบ  ครบรอบปีมีรายงานการรับจ่ายที่โปร่งใส  ควบคุมการเงิน การผลิต การแปรรูป และพัฒนาผลิตภัณฑ์ให้มีคุณภาพได้มาตรฐาน 3) พัฒนาวิสาหกิจชุมชนอย่างยั่งยืน คัดเลือกวัตถุดิบที่มีคุณภาพ ผลิตตามความต้องการของลูกค้า พัฒนาโครงสร้างการจัดการกลุ่ม ควบคุมการจัดการทางการเงิน กระบวนการจัดการตรวจสอบได้ ออกแบบผลิตภัณฑ์และหีบห่อที่ทันสมัย แนวทางการเสริมสร้างความรับผิดชอบเชิงจริยธรรมของกลุ่มวิสาหกิจในจังหวัดพิจิตรดังนี้ 1) ด้านสุขภาพและสวัสดิภาพของบุคคล  จัดสวัสดิการแก่สมาชิกอย่างเหมาะสม  จัดกิจกรรมร่วมกับชุมชน สมาชิกมีส่วนร่วมในการกำหนดเป้าหมาย งดเว้นการใช้สารเคมีในการผลิต/บริการ 2) ด้านคุณภาพและบริการ กำหนดและปฏิบัติตามขั้นตอนครบทุกงาน สินค้าได้รับการยอมรับจากลูกค้า สินค้าส่วนใหญ่ได้รับการรับรองมาตรฐาน นำเสนอผลิตภัณฑ์
ใหม่ ๆ ออกสู่ตลาด 3) ด้านข้อมูลข่าวสารและการศึกษา บูรณาการเทคโนโลยีสมัยใหม่กับภูมิปัญญา ข้อมูลเป็นระบบพร้อมใช้งาน เผยแพร่ข่าวสารทั้งภายในภายนอกให้ทั่วถึง 4) ด้านสิ่งแวดล้อม อนุรักษ์ฟื้นฟูสิ่งแวดล้อมในชุมชน สร้างสภาพแวดล้อมให้เป็นแหล่งเรียนรู้ 5) ด้านศาสนาและวัฒนธรรม  คำนึงถึงวัฒนธรรม  วิถีชีวิต และศาสนา  ปรับความเข้าใจในประเด็นล่อแหลม ส่งเสริมกิจกรรมประเพณีวัฒนธรรมในพื้นที่