เศรษฐกิจจังหวัดและความเหลื่อมล้ำการคลังท้องถิ่น

ดิเรก  ปัทมสิริวัฒน์; พิชิต  รัชตพิบุลภพ

doi:10.14456/psruhss.2022.32

ผู้แต่ง

ดิเรก ปัทมสิริวัฒน์ คณะพัฒนาการเศรษฐกิจ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ กรุงเทพฯ 10240
พิชิต รัชตพิบุลภพ คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชพฤกษ์ จังหวัดนนทบุรี 11130

DOI:

https://doi.org/10.14456/psruhss.2022.32

คำสำคัญ:

รายได้คลังท้องถิ่น , รายได้จัดเก็บเอง , ภาษีแบ่ง , เงินอุดหนุน , ดัชนีจินี

บทคัดย่อ

บทความนี้เสนอการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างเศรษฐกิจจังหวัดและรายได้การคลังท้องถิ่น โดยทดสอบความสัมพันธ์กับผลิตภัณฑ์จังหวัด วัดการตอบสนองของตัวแปรตามกับตัวแปรอิสระ วัดความเหลื่อมล้ำระหว่างจังหวัดและภูมิภาค ผลการศึกษาโดยสรุปดังต่อไปนี้ 1) รายได้ที่จัดเก็บเอง และ ภาษีแบ่ง มีความสัมพันธ์ทางบวกกับผลิตภัณฑ์จังหวัด 2) เงินอุดหนุนที่รัฐบาลจัดสรรให้ อปท. มีลักษณะแปรผกผันกับผลิตภัณฑ์มวลรวมจังหวัด สะท้อนความพยายามของรัฐบาลในการจัดสรรเงินอุดหนุนเพื่อจะลดความเหลื่อมล้ำเชิงพื้นที่ 3) รายได้ที่จัดเก็บเองคิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 7 ของรายได้รวม ขณะที่ภาษีแบ่งคิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 40 - 50 และเงินอุดหนุนร้อยละ 40 - 50 4) การวิเคราะห์ด้วยดัชนีจีนีและเส้นลอเรนซ์ยืนยันว่ามีความเหลื่อมล้ำทางการคลังท้องถิ่นระหว่างจังหวัดอย่างมีนัยสำคัญ 5) การวิเคราะห์ด้วยเทคนิคแยกองค์ประกอบสรุปได้ว่า ร้อยละ 57 ของความเหลื่อมล้ำเกิดจากภูมิภาคที่แตกต่างกัน ส่วนที่เหลืออธิบายได้ด้วยความแตกต่างภายในภูมิภาคเดียวกัน 6) การอภิปรายแนวทางการจัดสรรเงินอุดหนุนเพื่อความเสมอภาค และการวิเคราะห์สถานการณ์สมมติ โดยกำหนดเงื่อนไขงบประมาณเพื่อเงินอุดหนุนเท่าเดิมแต่สามารถลดความเหลื่อมล้ำได้มากขึ้น

เอกสารอ้างอิง

ดิเรก ปัทมสิริวัฒน์. (2559). การคลังท้องถิ่น : การขยายฐานรายได้และมาตรการลดความเหลื่อมล้ำ. กรุงเทพฯ: สถาบันพระปกเกล้า.

Boadway, R. (2011). Viewpoint: Innovations in the theory and practice of redistribution policy. Canadian Economics Association, 44(4), 1138-1183.

Boadway, R.; & Shah, A. (2007). Intergovernmental Fiscal Transfers : Principles and Practice. Public Sector Governance and Accountability. Washington, DC: World Bank.

Li, H. (2018). Intra-provincial Fiscal Disparities and the Role of the Provincial Transfer System in China: A Case Study of Henan Province. Public Finance and Management, 18(2), 137 - 167.

Ma, G., & Mao, J. (2018). Fiscal Decentralisation and Local Economic Growth: Evidence from a Fiscal Reform in China. Fiscal Studies, John Wiley & Sons, 39(1), 159-187.

Shah, A. (2006). Local Governance in Developing Countries. Public Sector Governance and Accountability. Washington, DC: World Bank.

Shah, A. (2014). The architecture of multi-order governance for the information age. Keynote Address at the 20th Anniversary of the Financial and Fiscal Commission of the Republic of South Africa. Cape Town.

Shah, A., & Shen, C. (2006). Fine tuning the intergovernmental transfer system to achieve a harmonious society and a level playing field for regional development in China. Public Finance for a Harmonious Society in China. Washington, DC: World Bank.