กระบวนการส่งเสริมผลิตภัณฑ์ผ้าฝ้ายย้อมคราม กลุ่มหัตถกรรมผ้าทอบ้านนาเมือง จังหวัดพิษณุโลก ด้วยกระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชน

ผู้แต่ง

  • พรชัย ปานทุ่ง สาขาวิชาออกแบบผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม คณะเทคโนโลยีอุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม

DOI:

https://doi.org/10.14456/psruhss.2021.40

คำสำคัญ:

ผ้าฝ้ายย้อมคราม, การมีส่วนร่วมชุมชน

บทคัดย่อ

งานวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อสร้างองค์ความรู้ผ้าฝ้ายย้อมครามให้กลับกลุ่มหัตถกรรมผ้าทอบ้านนาเมือง 2) เพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์ผ้าฝ้ายย้อมคราม ประชาสัมพันธ์และประเมินความพึงพอใจผู้บริโภค โดยมีกระบวนการดำเนินการวิจัย 1) สร้างองค์ความรู้ผ้าฝ้ายย้อมครามกลุ่มหัตถกรรมผ้าทอบ้านนาเมือง 2) การออกแบบลายผ้าฝ้ายย้อมคราม และการพัฒนาผลิตภัณฑ์ 3) การส่งเสริมตลาดและมาตรฐานผลิตภัณฑ์ 4) การประชาสัมพันธ์ศูนย์การเรียนรู้ผ้าฝ้ายย้อมครามบ้านนาเมือง โดยการสุ่มตัวอย่างแบบเจาะจงกลุ่มหัตถกรรมผ้าทอบ้านนาเมือง จำนวน 40 คน เครื่องมือที่ใช้ คือ แบบสัมภาษณ์ แบบสังเกต และแบบสอบถามความพึงพอใจผู้บริโภคต่อรูปแบบผลิตภัณฑ์จำนวน 500 คน แล้วนำมาวิเคราะห์ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน  ผลการวิจัยพบว่า กระบวนการสร้างองค์ความรู้จากการถ่ายทอดเชิงปฏิบัติผ้าฝ้ายย้อมครามแบบมีส่วนร่วมของกลุ่มหัตถกรรมผ้าทอผ้าทอบ้านนาเมืองเกิดการเปลี่ยนแปลงจากเดิมและได้ลายผ้าทอฝ้ายสำหรับการย้อมครามใหม่ และผลิตภัณฑ์ได้แก่ ผ้าคลุมไหล่ เสื้อยืดมัดย้อม รูปแบบการออกแบบเสื้อและเทคนิคการมัดย้อม โคมไฟ และเก้าอี้ ได้รองรับมาตรฐานผลิตภัณฑ์ OTOP และการประชาสัมพันธ์ผ่านช่องทางเฟซบุ๊ก สื่อทางโทรทัศน์ช่อง NBT ความพึงพอใจผู้บริโภคต่อรูปแบบผลิตภัณฑ์ในด้านลายมีค่าเฉลี่ย  4.00 อยู่ในระดับมาก ประโยชน์ใช้สอย มีค่าเฉลี่ย 4.02 อยู่ในระดับมาก รูปร่างรูปทรงผลิตภัณฑ์ มีค่าเฉลี่ย 4.10 อยู่ในระดับมาก วัสดุและกระบวนการผลิต มีค่าเฉลี่ย 3.93 อยู่ในระดับมาก

เอกสารอ้างอิง

ชวนะพล น่วมสวัสดิ์, ชนัษฎา จุลลัษเฐียร, และขาม จาตรุงกล. (2560). การศึกษาและพัฒนาขั้นตอนวิธีย้อมครามธรรมชาติ สำหรับใช้ในการออกแบบผลิตภัณฑ์. ใน รายงานการประชุมวิชาการระดับชาติ โฮมภูมิ ครั้งที่ 3 : Wisdom to Future : ภูมิปัญญาสู่อนาคต (น. 447-455). ขอนแก่น: คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

ดนัย ชาทิพฮด. (2558). ผ้าคราม: การทำวัฒนธรรมให้กลายเป็นสินค้าในโลกาภิวัตน์. วารสารไทยศึกษา, 10(2), 87-116.

พรชัย ปานทุ่ง. (2562). การพัฒนาผลิตภัณฑ์ผ้าทอแบบมีส่วนร่วมของชุมชนบ้านภูทอง จังหวัดสุโขทัย. วารสารวิจัยเพื่อการพัฒนาเชิงพื้นที่, 11(4), 331-345.

รัชนิกร กุสลานนท์, จตุรงค์ เลาหะเพ็ญแสง, และทรงวุฒิ เอกวุฒิวงศา. (2557). ศึกษาการออกแบบศิลปหัตถกรรมผ้าพื้นถิ่นจังหวัดสกลนครเพื่อประยุกต์สู่แนวทางการออกแบบผลิตภัณฑ์. วารสารวิชาการศิลปะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 5(1), 87-114.

สมบูรณ์ ขันธิโชติ, และชัชสรัญ รอดยิ้ม. (2558). การพัฒนาศักยภาพด้านการตลาดกลุ่ม OTOP จังหวัดนนทบุรี: กรณีศึกษากลุ่มสมุนไพรที่ไม่ใช่อาหาร. วารสารวิจัยราชภัฏพระนคร สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 10(1), 125-135.

สรัญญา ภักดีสุวรรณ. (2553). การออกแบบลวดลายผ้าไหมมัดหมี่ของจังหวัดมหาสารคามในบริบทวัฒนธรรมร่วมสมัย. วารสารช่อพะยอม, 21(1), 17-35.

สุดถนอม ตันเจริญ. (2561). แนวทางการพัฒนาคุณภาพสินค้า OTOP ของวิสาหกิจชุมชน อำเภอเมือง จังหวัดสมุทรสงคราม. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง, 7(2), 155-166.

สุทิศา ซองเหล็กนอก, สมาน ลอยฟ้า, และชลภัศศ์ วงษ์ประเสริฐ. (2558). กระบวนการจัดการความรู้ของกลุ่มธุรกิจชุมชนผ้าย้อมคราม. วารสาร มข. (ฉบับบัณฑิตศึกษา), 15(3), 1-14.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

17-06-2021

รูปแบบการอ้างอิง

ปานทุ่ง พ. (2021). กระบวนการส่งเสริมผลิตภัณฑ์ผ้าฝ้ายย้อมคราม กลุ่มหัตถกรรมผ้าทอบ้านนาเมือง จังหวัดพิษณุโลก ด้วยกระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชน. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม, 15(2), 531–546. https://doi.org/10.14456/psruhss.2021.40

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย