การจัดการความรู้สินค้าหัตถกรรมทางวัฒนธรรม กรณีศึกษา การผลิตเสื่อพับ บ้านวังไทรย้อย ตำบลตลิ่งชัน อำเภอบ้านด่านลานหอย จังหวัดสุโขทัย
DOI:
https://doi.org/10.14456/psruhss.2022.34คำสำคัญ:
การจัดการความรู้ , หัตถกรรม , เสื่อพับบทคัดย่อ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาขั้นตอนกระบวนการทอเสื่อพับ และการจัดการความรู้สินค้าหัตถกรรมทางวัฒนธรรม ประเภทเสื่อพับ บ้านวังไทรย้อย ตำบลตลิ่งชัน อำเภอบ้านด่านลานหอย จังหวัดสุโขทัย เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Method) เก็บข้อมูลโดย การสัมภาษณ์ การสนทนากลุ่ม การสังเกต กลุ่มผู้ให้ข้อมูลหลักในการวิจัย เลือกแบบเจาะจง ได้แก่ แม่บ้านทอเสื่อ จำนวน 17 คน ประธานชุมชน ผู้ใหญ่บ้าน และเยาวชน ในหมู่บ้านวังไทรย้อย ตำบลตลิ่งชัน อำเภอบ้านด่านลานหอย จังหวัดสุโขทัยที่เคยฝึกทอเสื่อ ผลการวิจัยพบว่า ขั้นตอนกระบวนการทอเสื่อพับ มี 5 ขั้นตอน ได้แก่ 1) การปลูกกก 2) การสอยเส้นกก 3) การย้อมสีเส้นกก 4) การทอเสื่อกก 5) การทำเสื่อพับ และมีการจัดการความรู้สินค้าหัตถกรรมทางวัฒนธรรม ประเภทเสื่อพับ ได้แก่ การกำหนดความรู้ การแสวงหาความรู้ การแลกเปลี่ยนความรู้ การจัดเก็บความรู้ การถ่ายทอดความรู้ และการนำความรู้ไปใช้ประโยชน์
เอกสารอ้างอิง
กมลนัทธ์ ศรีจ้อย. (2533). การสังเคราะห์องค์ความรู้ภูมิปัญญาผ้าทอบ้านเนินขามสู่การเรียนรู้ (วิทยานิพนธ์อุตสาหกรรมมหาบัณฑิต). ปทุมธานี: มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี.
กฤษฎา ศรีธรรมา, เชษฐา จักรไชย, นัยนา ประทุมรัตน์, ปริย นิลแสงรัตน์, เมตตา เก่งชูวงศ์, ศิรินทร์ ทองธรรมชาติ, และอรนุช วงศ์วัฒนาเสถียร. (2561). การจัดการความรู้ภูมิปัญญาในการดูแลรักษาสุขภาพตามวิถีชาวอีสาน. มหาสารคาม: มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม.
ชัยนาท ผาสอน, และวินิต ชินสุวรรณ. (2558). การพัฒนาอุตสาหกรรมเสื่อกกบ้านแพง ตำบลแพง อำเภอโกสุมพิสัย จังหวัดมหาสารคาม. ใน การประชุมวิชาการทางธุรกิจและนวัตกรรมทางการจัดการระดับชาติและนานาชาติ : NICBMI 2015 ประจำปี 2558 วันที่ 19 - 20 กันยายน 2558 (น. 484 – 490). ขอนแก่น: วิทยาลัยบัณฑิตศึกษาการจัดการ มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
ดวงฤทัย อรรคแสง, และวิภาวี กฤษณะภูติ. (2552). กระบวนการจัดการความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นผ้าไหมมัดหมี่ย้อมสีธรรมชาติ. วารสารวิจัย มข. (ฉบับบัณฑิตศึกษา), 9(4), 135 – 147.
ธนากร สังเขป. (2556). การพัฒนาที่ยั่งยืน (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
นวลลออ ทินานนท์. (2544). การศึกษางานหัตถกรรมพื้นบ้านในจังหวัดนครนายก. กรุงเทพฯ: คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
ประเวศ วะสี. (2548). การจัดการความรู้ : กระบวนการปลดปล่อยมนุษย์สู่ศักยภาพ เสรีภาพ และความสุข. กรุงเทพฯ: สถาบันส่งเสริมการจัดการความรู้เพื่อสังคม (สคส.).
พนารัตน์ เดชกุลทอง. (2561). การจัดการความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นการทอผ้าไหมบ้านนาเสียว ต.นาเสียว อ.เมือง จ.ชัยภูมิ (รายงานการวิจัย). ชัยภูมิ: มหาวิทยาลัยราชภัฏชัยภูมิ.
ยุพาวดี น้อยวังคลัง, และพิทักษ์ น้อยวังคลัง. (2544). กระบวนการย้อมสีเส้นกกด้วยสีธรรมชาติกับสีเคมีและกระบวนการทอ รวมทั้งการแปรรูปผลิตภัณฑ์จากเสื่อกก. วารสารมหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 20(1), 9 – 18.
รุ่งนภา โยโพธิ์, และวนิดา นเรธรณ์. (2559). การจัดการความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นการทอเสื่อกกของบ้านทางขวาง อำเภอแวงน้อย จังหวัดขอนแก่น. นครราชสีมา: มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา.
วิบูลย์ ลี้สุวรรณ. (2532). เครื่องจักสานในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร์.
วิภาดา เวทย์ประสิทธิ์. (2563). การจัดการความรู้ (Knowledge Management). สงขลา: ภาควิชาวิทยาการ คอมพิวเตอร์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.
สุภางค์ จันทวานิช. (2551). การวิเคราะห์ข้อมูลในการวิจัยเชิงคุณภาพ (พิมพ์ครั้งที่ 8). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุวดี ธนประสิทธิ์พัฒนา. (2542). การแต่งกายสตรีกับหัตถกรรมทอผ้าในสังคมไทย สมัยรัตนโกสินทร์. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุวิทย์ วงษ์บุญมาก. (2558). การจัดการความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นหัตถกรรมหินอ่อนพรานกระต่าย อำเภอพรานกระต่าย จังหวัดกำแพงเพชร. สักทอง : วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 21(2), 83 – 98.
อภิชาติ ใจอารีย์. (2557). รูปแบบการจัดการความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นการแปรรูปหน่อไม้ของชุมชนบ้านพุเตย จังหวัดกาญจนบุรี. วารสารการเมืองการปกครอง, 4(2), 241 - 258.
อัญญาณี คล้ายสุบรรณ์, และพรรัตน์ ประสิทธิ์กุศล. (2550). การจัดการความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นเรื่องไผ่ใน ตำบลท่าเสา อำเภอไทรโยค จังหวัดกาญจนบุรี. กาญจนบุรี: มหาวิทยาลัยราชภัฏกาญจนบุรี.
อุทุมพร หลอดโค. (2552). การจัดการความรู้ด้านอาหารธรรมชาติ : ศึกษากรณีบ้านหินเหิบ ตำบลพระยืน อำเภอพระยืน จังหวัดขอนแก่น (วิทยานิพนธ์ปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต). ขอนแก่น: มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
Marquardt, M., & Reynolds, A. (1994). A review of “The Global Learning Organization”. European Journal of Engineering Education, 19(3), 377 – 378.
Young, R. (2011). The 4 Dimensions of Knowledge and Innovation. KM Russia 2011, Moscow 24rd November 2011.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2021 วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความหรือข้อคิดเห็นใดใดที่ปรากฏในวารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงครามเป็นวรรณกรรมของผู้เขียน ซึ่งบรรณาธิการไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม
