ความเครียดสู่ภาวะซึมเศร้า: ภัยใกล้ตัวในสังคมปัจจุบัน

วนัญญา ปุญญากิจโภคิน

doi:10.14456/psruhss.2023.31

ผู้แต่ง

วนัญญา ปุญญากิจโภคิน คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร จังหวัดนครปฐม 73000

DOI:

https://doi.org/10.14456/psruhss.2023.31

คำสำคัญ:

ความเครียด, ภาวะซึมเศร้า, ความเจ็บป่วยทางจิตใจ

บทคัดย่อ

ความเครียดและภาวะซึมเศร้าเป็นภาวะที่พบได้ในทุกช่วงอายุ ไม่จำกัดเพศ เชื้อชาติ หรือศาสนา เป็นภาวะที่เกิดขึ้นเมื่อบุคคลเผชิญกับปัญหาต่าง ๆ ที่เข้ามาในชีวิต แล้วทำให้เกิดความรู้สึกผิดหวัง เสียใจ ไม่ได้ดั่งใจ และไม่เป็นไปตามที่ตนปรารถนา หรือเกิดจากการประสบกับความเจ็บป่วยด้วยโรคภัยต่าง ๆ การสูญเสียพลัดพรากจากบุคคลที่ตนรัก เป็นต้น โดยเหตุการณ์เหล่านี้ส่งผลทำให้บุคคลรู้สึกเบื่อหน่าย หงุดหงิดง่าย ท้อแท้ เศร้า สิ้นหวัง หรือรู้สึกว่าตนเองไร้ค่า หากปล่อยให้ปัญหาที่เผชิญเหล่านี้สะสมมากขึ้นเรื่อย ๆ โดยไม่ได้รับการแก้ไข ก็จะนำไปสู่ภาวะซึมเศร้าของบุคคลได้ แต่ถ้าบุคคลรู้เท่าทันสถานการณ์ปัญหาและอารมณ์ด้านลบที่กำลังเกิดขึ้นกับตนเองในเบื้องต้นแล้วนั้น ก็จะสามารถเร่งหาวิธีบรรเทาและป้องกันปัญหาก่อนที่จะลุกลามไปเป็นปัญหาทางจิตใจที่รุนแรงตามมาได้ บทความนี้นำเสนอแง่มุมเกี่ยวกับภาวะซึมเศร้าของบุคคลอันเกิดจากความเครียดที่หลากหลายในชีวิตประวัน โดยผู้เขียนได้นำเรื่องราวเกี่ยวกับความเครียดที่สัมพันธ์กับภาวะซึมเศร้า จุดเริ่มต้นของความเครียดสะสมและนำไปสู่ความเจ็บป่วยทางจิตใจ การสังเกต การป้องกันตนเองและคนรอบข้างที่อาจมีความเสี่ยงต่อการมีภาวะซึมเศร้า เพื่อให้สังคมได้ตระหนักถึงความสำคัญในการป้องกันดูแลตนเองในเบื้องต้น ก่อนที่ปัญหาทางด้านอารมณ์จะมาครอบงำจิตใจของตนเองจนกระทั่งเกิดเป็นภาวะซึมเศร้าในที่สุด

เอกสารอ้างอิง

กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข. (2562). รายงานประจำปีกรมสุขภาพจิต ปีงบประมาณ 2562. กรุงเทพฯ: ละม่อม.

คลังความรู้สุขภาพจิต กรมสุขภาพจิต. (2561). คู่มือปฏิบัติการดูแลวัยรุ่นที่มีภาวะซึมเศร้า : สำหรับบุคลากรสาธารณสุขและบุคลากรทางการศึกษา ตามแนวทางการดูแลวัยรุ่นที่มีภาวะซึมเศร้า. กรุงเทพฯ: บียอนด์ พับลิชชิ่ง.

นฤมล สมรรคเสวี, และโสภิณ แสงอ่อน. (2558). ปัจจัยที่สัมพันธ์กับภาวะซึมเศร้าในนักศึกษาพยาบาล. วารสารการพยาบาลจิตเวชและสุขภาพจิต, 29(3), 11-27.

มาโนช หล่อตระกูล, และปราโมทย์ สุคนิชย์. (2558). จิตเวชศาสตร์ รามาธิบดี (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพฯ: ภาควิชาจิตเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล.

อรพรรณ ลือบุญธวัชชัย, และพีรพนธ์ ลือบุญธวัชชัย. (2553). การบำบัดรักษาทางจิตสังคมสำหรับโรคซึมเศร้า. กรุงเทพฯ: ธนาเพรส.

อวยชัย ศรีตระกูล, ฉลอง ชาตรูประชีวิน, วิทยา จันทร์ศิลา, และสำราญ มีแจ้ง. (2556). การพัฒนารูปแบบการบริหารระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนในสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 15(4), 85-95.

American Psychiatric Association. (2015). Diagnostic and statistical manual of mental disorders: DSM-5 (Vol. 5, No. 5). Washington, DC: American psychiatric association.

Baumrind, D. (1971). Current patterns of parental authority. Developmental Psychology, 4(1, Pt.2), 1–103. https://doi.org/10.1037/h0030372

Beck, A. T., & Alford, B. A. (2009). Depression: Causes and Treatment. Philadelphia, PA: University of Pennsylvania Press.

Beck, A. T., Grant, P., Inverso, E., Brinen, A. P., & Perivoliotis, D. (2020). Recovery-oriented cognitive therapy for serious mental health conditions. New York: Guilford Publications.

Beck, J. S. (2011). Cognitive behavior therapy: Basics and beyond (2nd ed.). New York: Guilford Publications.

Blazer, D. G. (2003). Depression in late life: review and commentary. The journals of gerontology series A: Biological sciences and medical sciences, 58(3), M249-M265.

Brown, J. D., & McGill, K. L. (1989). The cost of good fortune: When positive life events produce negative health consequences. Journal of Personality and Social Psychology, 57(6), 1103–1110. https://doi.org/10.1037/0022-3514.57.6.1103

Davis, M., Eshelman, E. R., & McKay, M. (1995). The relaxation and stress reduction workbook. Oakland, CA: New Harbinger.

Goel, A., & Bardhan, S. (2016). Effect of stress on self-efficacy and emotional intelligence among college students of humanities and sciences: A study on gender differences. International Journal of Applied Research, 2(12), 318-328.

Hawker C. L. (2012). Physical activity and mental well-being in student nurses. Nurse education today, 32(3), 325–331. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2011.07.013

Karadağ, M., & Yıldırım, N. (2010). Health behaviors in health sciences university students in Turkey. Social Behavior and Personality: an international journal, 38(1), 43-51.

Lazarus, R. S. (2006). Emotions and interpersonal relationships: toward a person-centered conceptualization of emotions and coping. Journal of personality, 74(1), 9–46. https://doi.org/10.1111/j.1467-6494.2005.00368.x

Sadock, B. J., Sadock, V. A., & Ruiz, P. (2009). Kaplan and Sadock's Comprehensive Textbook of Psychiatry (2 Volume Set) (9th Ed). Philadelphia, Lippincott Williams & Wilkins.

Selye, H. (1956). The stress of life. New York: McGraw-Hill.

Sharf, R. S. (2015). Theories of Psychotherapy & Counseling: Concepts and Cases (6th Ed.). Boston, MA: Cengage Learning.

Sharma, M., Sharma, N., & Yadava, A. (2011). Parental styles and depression among adolescents. Journal of the Indian Academy of Applied Psychology, 37(1), 60-68.

Shives, L. R. (2012). Basic Concept of Psychiatric-Mental Health Nursing. Philadelphia, USA: Lippincott William & Wilkins.

Stefanis, NC. (2002). Diagnosis of depressive disorders: A review. In: Maj M, Satorius N, editors. Depressive disorders. (2nd ed.). England. Wiley.

Tursi, M. F. D. S., Baes, C. V. W., Camacho, F. R. D. B., Tofoli, S. M. D. C., & Juruena, M. F. (2013). Effectiveness of psychoeducation for depression: a systematic review. Australian & New Zealand Journal of Psychiatry, 47(11), 1019-1031.