รูปแบบการสร้างประชาธิปไตยในสาธารณรัฐเกาหลี (เกาหลีใต้) ช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่สอง (1948-2017)
DOI:
https://doi.org/10.14456/psruhss.2023.26คำสำคัญ:
กระบวนการสร้างประชาธิปไตย , สาธารณรัฐเกาหลี , เกาหลีใต้บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ความเป็นมาและกระบวนการสร้างประชาธิปไตยในสาธารณรัฐเกาหลี (เกาหลีใต้) ช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่สอง ค.ศ. 1948-2017 วิเคราะห์ปัจจัยที่สนับสนุนและเป็นอุปสรรคต่อกระบวนการสร้างประชาธิปไตยในสาธารณรัฐเกาหลี (เกาหลีใต้) และหารูปแบบการสร้างประชาธิปไตยในสาธารณรัฐเกาหลี (เกาหลีใต้) ช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่สอง ค.ศ. 1948-2017 เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการวิเคราะห์เอกสาร การสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้ให้ข้อมูลสำคัญ การจัดสนทนากลุ่ม และการสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม ใช้การวิเคราะห์ข้อมูลตามแนวทางของ Miles & Huberman และการตรวจสอบข้อมูลแบบสามเส้า ผลการวิจัยพบว่า เกาหลีใต้ประสบความสำเร็จในการปกครองระบอบประชาธิปไตย โดยที่กระบวน การสร้างประชาธิปไตย (1) การหลุดพ้นจากเผด็จการ การปฏิวัติ 19 เมษายนปี 1960 จนการจลาจลที่ควังจูในปี 1980 ประชาชนเริ่มตระหนักและรวมตัวจนจัดตั้ง NMHDC เกิดการต่อสู้เดือนมิถุนายนปี 1987 เกิดคำประกาศ 29 มิถุนายน 1987 (2) การเปลี่ยนผ่าน มีการแก้ไขรัฐธรรมนูญและดำเนินการตามคำประกาศ และ (3) การสร้างความเป็นปึกแผ่น มีการส่งผ่านอำนาจอย่างราบรื่นเพื่อสร้างความชอบธรรมและสร้างพลังสนับ สนุนให้กับระบอบประชาธิปไตย มีปัจจัยที่สนับสนุน คือ ความเข้มแข็งของประชาสังคม ผู้นำทางการเมือง ผลการพัฒนาเศรษฐกิจ การขยายตัวทางการศึกษา กระบวนการยุติธรรมที่เชื่อถือได้ ปัจจัยภายนอกประเทศและกระแสโลกาภิวัตน์ แม้ว่าพรรคการเมืองยังขาดความเป็นสถาบัน ภูมิภาคนิยมยังคงมีอยู่ และภัยคุกคามทางทหารจากภายนอก ก็ไม่ทำให้เกาหลีใต้ต้องกลับไปเป็นอำนาจนิยมอีก และรูปแบบการสร้างประชาธิปไตย ได้แก่ รูปแบบ ELTFC
เอกสารอ้างอิง
กวัลชิต สิงห์. (2550). โลกาภิวัตน์ส่งเสริมประชาธิปไตยและสิทธิมนุษยชนจริงหรือ?. ใน กวัลชิต สิงห์, พิภพ อุดมอิทิพงศ์ และสุรัตน์ โหราชัยกุล (บก.), ถามท้าโลกาภิวัตน์. กรุงเทพฯ: ศูนย์ศึกษาการพัฒนาสังคม คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
กิตติ ประเสริฐสุข. (2561). Soft Power ของเกาหลีใต้: จุดแข็งและข้อจำกัด. International Journal of East Asia Studies, 22(1), 122-139.
กิตติพงษ์ เกียรติวัชรชัย. (2552). การถอดถอนผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองโดยประชาชน. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต) มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
จิรประภา อัครบวร. (2559). 5 ทศวรรษ การพัฒนาคนเกาหลีใต้. กรุงเทพฯ: กรกนกการพิมพ์.
เจษฎา ทองรุ่งโรจน์. (2559). พจนานุกรมอังกฤษ-ไทย รัฐศาสตร์. กรุงเทพฯ: แสงดาว.
เชษฐา พวงพัตถ์. (2553). การเมืองของชาติกำลังพัฒนาในกระแสโลกาภิวัตน์. วารสารร่มพฤกษ์, 28(3), 8-77.
ไชยวัฒน์ ค้ำชู และนิธิ เนื่องจำนงค์. (2559). การเมืองเปรียบเทียบ: ทฤษฎี แนวคิด และกรณีศึกษา. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ณัฐชยา สุวรรณราช. (2557). บทบาททหารทางการเมืองและการเปลี่ยนผ่านสู่ประชาธิปไตยมั่นคง กรณีศึกษา เกาหลีใต้และไทย. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต) จุฬาลงกรณ์วิทยาลัย.
ดำรง ฐานดี. (2549). คนและวัฒนธรรมเกาหลี. วารสารวิจัย, 9(1), 72-101.
ดำรงค์ ฐานดี. (2555). พัฒนาการทางการเมืองการปกครองของสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนเกาหลี (เกาหลีเหนือ) และสาธารณรัฐเกาหลี (เกาหลีใต้). ใน เอกสารประกอบคำบรรยาย เรื่อง การเมืองการปกครองเปรียบเทียบ: จีนและเกาหลี หลักสูตรการเมืองการปกครองในระบอบประชาธิปไตย สำหรับนักบริหารระดับสูง รุ่นที่ 15 (หน้า 1-86). กรุงเทพฯ: สถาบันพระปกเกล้า.
ติน นิติกวินกุล. (2548). มาร์ค เขาชื่อ...อภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ. กรุงเทพฯ: วิถีไทย.
ทศพนธ์ นรทัศน์. (2553). บทบาทของอินเทอร์เน็ตกับการเสริมสร้างพลังทางสังคมประชาธิปไตย. ใน เอกสารประกอบการประชุมวิชาการสถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 12 ประจำปี 2553 เล่ม 2 (หน้า 349-377). กรุงเทพฯ: สถาบันพระปกเกล้า.
ทสมล ชนาดิศัย. (2558). อัจฉริยะ 100 หน้า หน้าที่พลเมือง. กรุงเทพฯ: อมรินทร์.
นิฐิณี ทองแท้. (2557, กรกฎาคม-ธันวาคม). เสรีภาพในการชุมนุมของ สาธารณรัฐเกาหลี (เกาหลีใต้). สารสารนิติสังคมศาสตร์, 7(2), 84-127.
นิธิ เนื่องจำนง. (2557, มกราคม-มิถุนายน). Bringing Park Chung Hee Back In: บทความปริทัศน์. วารสารสังคมศาสตร์, 10(1), 137-159.
นิธิ เนื่องจำนงค์. (2560). การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรครั้งที่ 20 ในเกาหลีใต้และนัยที่มีต่อภูมิภาคนิยม. International Journal of East Asian Studies, 21(1), 63-83.
บุญวัฒน์ สว่างวงศ์. (2557). การเปรียบเทียบพัฒนาการทางการเมืองและเส้นทางสู่ประชาธิปไตยของไทยและเกาหลีใต้. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต), จุฬาลงกรณ์วิทยาลัย.
ปนิธิตา กุญชร ณ อยุธยา. (2557). การศึกษาและการพัฒนาประชาธิปไตยในเกาหลีใต้ (1950s-1987). (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต), จุฬาลงกรณ์วิทยาลัย.
ประเสริฐ จิตติวัฒนพงศ์. (2540). การกระจายอำนาจและการปฏิรูปการเมืองในเกาหลี. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ผาสุก พงษ์ไพจิตร. (2558). เปลี่ยนไม่ผ่าน ผ่านไม่เปลี่ยน. สืบค้นเมื่อ 5 มิถุนายน 2561, จาก https://is.gd/MR4Z9N
พจนา วลัย. (2559). ชัยชนะของแรงงานประชาธิปไตยเกาหลีใต้ในการขับไล่ประธานาธิบดีปาร์ก กึน-เฮ. สืบค้นเมื่อ 16 กันยายน 2560, จาก https://is.gd/LNZPyr
พัชรี สิโรรส และธีรพัฒน์ อังศุชวาล. (2557). สถาบันการเมืองในประเทศอาเซียนบวกสาม: สาธารณรัฐเกาหลี. ปทุมธานี: ศูนย์วิจัย ดิเรก ชัยนาม คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
พิพาดา ยังเจริญ. (2556). ประวัติศาสตร์เกาหลีตั้งแต่ปลายคริสต์ศตวรรษที่ 19 ถึงกลางคริสต์ศตวรรษที่ 20: การแข่งขันและแทรกแซงจากต่างชาติ อาณานิคม และชาตินิยม. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
รงรอง วงศ์โอบอ้อม. (2561). ประวัติศาสตร์เกาหลี. กรุงเทพฯ: พี.เอ.ลีฟวิ่ง.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2556). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 7 รอบ 5 ธันวาคม 2554. กรุงเทพฯ: ราชบัณฑิตยสถาน.
เรืองวิทย์ เกษสุวรรณ. (2551). หลักรัฐศาสตร์ (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ: บพิธการพิมพ์.
วิเชียร อินทะสี. (2553). พลวัตความเป็นประชาธิปไตยในเกาหลีใต้: สองทศวรรษภายหลังการชุมนุมใหญ่ ใน ค.ศ.1987. ปทุมธานี: กองทุนวิจัยมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
วิเชียร อินทะสี. (2556). พลวัตความเป็นประชาธิปไตยในเกาหลีใต้ จากอำนาจนิยมสู่ประชาธิปไตยที่มั่นคง. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
วิทยา สุจริตธนารักษ์. (2555, มกราคม-มิถุนายน). เอเชียตะวันออกเฉียงใต้หลังยุคสงครามเย็น. วารสารสังคมศาสตร์ คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 42(1), 37-51.
วีระชัย โชคมุกดา. (2555). ประวัติศาสตร์เกาหลี. กรุงเทพฯ: ยิปซี.
สติธร ธนานิธิโชติ. (2555). การสร้างความปรองดองแห่งชาติ: กรณีศึกษาเกาหลีใต้. กรุงเทพฯ: สถาบันพระปกเกล้า.
สถาบันพระปกเกล้า. (2555). การสร้างความปรองดองแห่งชาติ. กรุงเทพฯ: สถาบันพระปกเกล้า.
สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร. (2558, กรกฎาคม). ระบอบประชาธิปไตยของไทยกับกระแสประชาธิปไตยโลก. เอกสารวิชาการ. สืบค้นเมื่อ 3 ธันวาคม 2560, จาก http://url.ie/13obd
สำนักงานศาลรัฐธรรมนูญ. (2559). สาธารณรัฐเกาหลี (Republic of Korea). ใน เอกสารวิชาการการอบรมหลักสูตร “หลักนิติธรรมเพื่อประชาธิปไตย” รุ่นที่ 2 (หน้า 1-36). กรุงเทพฯ: สำนักงานศาลรัฐธรรมนูญ.
สิริพรรณ นกสวน สวัสดี. (2560). เส้นทางสู่ประชาธิปไตยที่ไม่ย้อนกลับ: ปัจจัยเชิงสถาบันการเมืองกับประชาธิปไตยที่ตั้งมั่น. กรุงเทพฯ: คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุกัญญา มกราวุธ. (2559). อัจฉริยะ 100 หน้า ประวัติศาสตร์เกาหลี. กรุงเทพฯ: อมรินทร์.
สุรชาติ บำรุงสุข. (2558). เสนาธิปไตย: รัฐประหารกับการเมืองไทย. กรุงเทพฯ: มติชน.
สุรัสวดี หุ่นพยนต์, อำพา แก้วกำกง และวทัญญู ใจบริสุทธิ์. (2557). การบริหารจัดการศึกษาภายใต้แนวคิดการกระจายอำนาจ: การเปรียบเทียบองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นของประเทศไทยและเกาหลีใต้ (ระยะที่ 1). สืบค้นเมื่อ 9 กรกฎาคม 2561, จาก https://is.gd/tI7ZYO
อนุช อาภาภิรม. (2558). สงครามเย็นในแดนโสม: วิกฤตที่ยังไม่สิ้น. กรุงเทพฯ: มติชน.
อรอนงค์ ทองอร่าม. (2523). การเมืองระหว่างประเทศในเอเชียตะวันออก การเมืองเกาหลี. กรุงเทพฯ: คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
10Minjuhangjaeng. (n.d.a). 6wolhangjaeng taimlain. Retrieved March 2, 2019, from https://www.610.or.kr/timeline
Ahn, C. S. (1997). Economic dimensions of democratization in South Korea. In Laothamatas, A. (eds.). Democratization in Southeast and East Asia. Chiangmai: Silkworm Books.
Barrington, L. (2010). Comparative politics: Structures and choices. Boston: Wadsworth.
Bectero. (n.d.). สหรัฐอเมริกาถูกลดระดับความเป็นประชาธิปไตย. สืบค้นเมื่อ 16 กันยายน 2561, จาก https://is.gd/i8okzq.
Bedeski, R. E. (1994). The transformation of South Korea: Reform and reconstitution in the sixth republic under Roh Tae Woo, 1987-1992. London: Routledge.
Chung, C. S. (2015). The introduction of e-government in Korea: Development journey, outcomes and future. Gestion et management public, 3(4), 105-122.
Doorenspleet, R. & Kopecky, P. (2008). Against the odds: Deviant cases of democratization. Democratization, 15(4), 697-713.
Dormann, H. O. (2555). จดหมายจากผู้นำ (นุชนาฏ เนตรประเสริฐศรี, ผู้แปล). กรุงเทพฯ: อมรินทร์.
Economist Intelligence Unit. (2008). The economist intelligence unit’s index of democracy 2008. Retrieved August 12, 2018, From https://is.gd/Hp9ham
Economist Intelligence Unit. (2010). Democracy index 2010: Democracy in retreat. Retrieved August 12, 2018, from https://is.gd/hF0MwC
Economist Intelligence Unit. (2011). Democracy index 2011: Democracy under stress Retrieved August 12, 2018, from https://is.gd/xsqqid
Economist Intelligence Unit. (2012). Democracy index 2012: Democracy at a standstill. Retrieved August 12, 2018, from https://is.gd/x4lRfk
Economist Intelligence Unit. (2013). Democracy index 2013: Democracy in limbo. Retrieved August 12, 2018, from https://is.gd/KbfzaA
Economist Intelligence Unit. (2014). Democracy index 2014: Democracy and its discontents. Retrieved August 12, 2018, from https://is.gd/vOI19A
Economist Intelligence Unit. (2015). Democracy index 2015: Democracy in an age of anxiety. Retrieved August 12, 2018, from https://is.gd/Mn7tnS
Economist Intelligence Unit. (2016). Democracy index 2016: Revenge of the “deplorables”. Retrieved August 12, 2018, from https://is.gd/ertdQM
Economist Intelligence Unit. (2017). Democracy index 2017: Free speech under attack. Retrieved August 12, 2018, from https://is.gd/rP1prg
Freedom House. (2018). Country and territory ratings and statuses 1973-2018. Retrieved September 15, 2018, from https://is.gd/TACMMu
Hague, R., Harrop, M., & Breslin, S. (1998). Political science: A comparative introduction. NY: Worth.
Heo, U. & Roehrig, T. (2010). South Korea since 1980: Democratization, economic struggle, and nuclear crisis. USA: Cambridge University Press.
Hobbes, T. (1985). Leviathan. Macpherson, C. B. (Ed.). London: Penguin.
Hong, E. (2560). กำเนิดกระแสเกาหลี. (วิลาส วศินสังวร, ผู้แปล). กรุงเทพฯ: เอิร์นเนส.
Hong, G. S. (2018). 6wol minjuhangjaeng-gwa gilog. Gilogin, 43, 34-43.
Huntington, P. S. (1991). The third wave: Democratization in the late 20th century. OK: University of Oklahoma Press
Huntington, S. P. (2002). The clash of civilizations and the remaking of world order. NY: Free Press.
Im, H. B. (2000). South Korea democratic consolidation on comparative perspective. In Diamond, L. & Kim, B. K. Consolidating democracy in South Korea. London: Lynne Rienner.
Ishiyama, J. T. (2012). Comparative politics: Principles of democracy and democratization. NY: Wiley-Blackwell.
Jones, N. A. (2006). Gender and political opportunities of democratization in Korea. NY: Palgrave macmillan.
Karl, T. L. (1990). Dilemmas of democratization in Latin America. Comparative Politics, 23(1), 1-21.
Kim, F. (2560). การปฏิรูปทางทหารของเกาหลีใต้ปรากฏขึ้น. สืบค้นเมื่อ 20 มกราคม 2563, จาก https://is.gd/l8LFeZ
Kim, N. (2017, July). Candlelight and the yellow ribbon: Catalyzing re-democratization in South Korea. The Asia-Pacific Journal, 15(14), 1-17.
Koo, H. (2552). แรงงานเกาหลี: วัฒนธรรมและการเมืองว่าด้วยการก่อตัวทางชนชั้น (ธัญลักษณ์ เหลืองวิสุทธิ์, ผู้แปล). กรุงเทพฯ: วิภาษา.
Koo, S. W. (2017). The potent force of S Korea’s regionalism. Retrieved April 3, 2018, from https://is.gd/hq2Rtn
Korea Democracy Foundation. (2010). The history of democratization movement in Korea. Seoul: Author.
Korea Democracy Foundation. (2018). Minjuheonbeobjaengchwigugmin-undongbonbu. Retrieved June 20, 2019, from https://archives.kdemo.or.kr/collections/view/10000140
Korean Culture and Information Service. (2016). Hangug-ui eojewa oneul. Republic of Korea: Author.
Lee, M. S. (2556). ประวัติขบวนการประชาธิปไตยเกาหลี. (กุลชีพ วรพงษ์, ผู้แปล). กรุงเทพฯ: พี. เพรส.
Ministry of Culture and Information. (1971). Facts about Korea. Seoul: Author.
Moller, J. & Skaaning, S. E. (2014). Democracy and democratization in comparative perspective: conceptions, conjunctures, causes, and consequences. London: Routledge.
Montesquieu. (1949). The spirit of the laws: Baron de Montesquieu. Nugent, T. (Ed). NY: Hafner.
Moore, B, Jr. (1966). Social origins of dictatorship and democracy: Lord and peasant in the making of the modern world. Boston: Beacon.
National Museum of Korean Contemporary History. (n.d.). Democracy in South Korea. Retrieved March 10, 2018, from https://is.gd/cihKDz
Oh, J. K. C. (2547). การเมืองเกาหลีใต้ กุญแจเปิดประตูสู่เกาหลีใต้ที่ดีที่สุด (เกียรติชัย พงษ์พาณิชย์, ผู้แปล). กรุงเทพฯ: มติชน.
Park, C. H. (2518). พลังแห่งประชาชาติ (กนิษฐา กาญจนจารี, ผู้แปล). กรุงเทพฯ: แพร่พิทยา.
Park, C. M. & Jung, H. B. (2008). The state of democratic governance in South Korea: From the perspective of ordinary citizens. Taipei: Asian Barometer.
Schneider, C. Q. & Schmitter, P. C. (2004). Liberalization, transition and consolidation: Measuring the components of democratization. Democratization, 11(5), 59-90.
Sheen, S. H. (2559). นโยบายการต่างประเทศของเกาหลีใต้ (ภัททิรา จิตต์เกษม, ผู้แปล). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Sohn, J. (2018). Korea’s ‘candle democracy’ ranked 20th in the world. Retrieved September 16, 2018, from https://is.gd/crdCTa
Thaipublica. (n.d.). ชวนกล่าว ประชาธิปไตยไทย “ก้าวหน้า” กว่าประเทศใดในอาเซียน. สืบค้นเมื่อ 16 กันยายน 2561, จากhttps://is.gd/FR6Dav
Tiruneh, G. (2004). Towards normal democracy: Theory and prediction with special reference to the developing countries. The Journal of Social, Political, and Economic Studies, 29(4), 469-489.
Tudor, D. (2560). มหัศจรรย์เกาหลี: จากเถ้าถ่านสู่มหาอำนาจทางเศรษฐกิจและวัฒนธรรม (ฐิติพงษ์ เหลืองอรุณเลิศ, ผู้แปล). กรุงเทพฯ: โอเพ่นเวิลด์ส.
Voicetv. (2558). Freedom House จัดอันดับไทยอยู่กลุ่มประเทศ “ไร้เสรีภาพ”. สืบค้นเมื่อ 16 กันยายน 2561 จาก https://is.gd/IBBy6X
Wright, T. (1996). Reinventing democracy. In Hirst, P. & Khilnani, S. (eds.). Reinventing democracy (political quarterly monograph series). MA: Blackwell.
Wut. (2560). สรุปมหากาพย์ดราม่า “พัก กึนฮเย” ประธานาธิบดีคนแรกในประวัติศาสตร์เกาหลีใต้ที่ถูกปลดออกจากตำแหน่ง. สืบค้นเมื่อ 7 มิถุนายน 2561, จาก https://is.gd/0oStd8
Yoon, S. H. (1996). South Korea's Kim Young Sam Government: Political Agendas. Asian Survey, 36(5), 511-522.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2021 วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความหรือข้อคิดเห็นใดใดที่ปรากฏในวารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงครามเป็นวรรณกรรมของผู้เขียน ซึ่งบรรณาธิการไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม
