ตรรกะเชิงสถาบันในการเลี้ยงดูเด็ก: กรณีศึกษาเด็กปฐมวัยพัฒนาการล่าช้า อำเภอชะอำ จังหวัดเพชรบุรี

ธันภัทร  โคตรสิงห์; พิชาย  รัตนดิลก ณ ภูเก็ต; ดุจเดือน  พันธุมนาวิน

doi:10.14456/psruhss.2023.13

ผู้แต่ง

ธันภัทร โคตรสิงห์ คณะพัฒนาสังคมและสิ่งแวดล้อม สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ กรุงเทพฯ 10240 https://orcid.org/0000-0003-1941-5065
พิชาย รัตนดิลก ณ ภูเก็ต คณะพัฒนาสังคมและสิ่งแวดล้อม สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ กรุงเทพฯ 10240
ดุจเดือน พันธุมนาวิน คณะพัฒนาสังคมและสิ่งแวดล้อม สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ กรุงเทพฯ 10240

DOI:

https://doi.org/10.14456/psruhss.2023.13

คำสำคัญ:

พัฒนาการล่าช้า , เด็กปฐมวัย , ตรรกะเชิงสถาบัน

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาปัจจัยด้านครอบครัวที่เกี่ยวข้องกับพัฒนาการล่าช้าในเด็กปฐมวัย 2) เพื่อศึกษาแบบแผนเชิงปฏิบัติและตรรกะเชิงสถาบันที่พบในครอบครัวของเด็กที่มีพัฒนาการล่าช้า และ 3) เพื่อศึกษาชุดของตรรกะเชิงสถาบันที่เกี่ยวข้องกับพัฒนาการล่าช้า กรณีศึกษาอำเภอชะอำ จังหวัดเพชรบุรี ใช้วิธีการวิจัยแบบผสมระหว่างการวิจัยเชิงปริมาณและการวิจัยเชิงคุณภาพ กลุ่มตัวอย่างในการวิจัยเชิงปริมาณประกอบด้วยผู้ปกครองของเด็กอายุ 0-5 ปี จำนวน 396 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดย การทดสอบไคสแควร์ การวิเคราะห์ถดถอย
ลอจิสติก และการวิเคราะห์จำแนกกลุ่ม กลุ่มเป้าหมายในการวิจัยเชิงคุณภาพประกอบด้วย ครอบครัวของเด็กพัฒนาการล่าช้า จำนวน 18 ครอบครัว วิเคราะห์ข้อมูลโดย การวิเคราะห์เนื้อหา และการวิเคราะห์เชิงสาเหตุด้วยวิธีการของมิลล์ ผลการวิจัยพบว่า ปัจจัยด้านรายได้ของผู้ดูแลเด็ก สถานะการทำงาน จำนวนเด็กในครอบครัว จำนวนผู้ดูแลเด็ก ความสัมพันธ์กับผู้ดูแลเด็กเป็นหลัก และการมีญาติผู้สูงอายุในครอบครัว เกี่ยวข้องกับพัฒนาการของเด็ก ส่วนแบบแผนเชิงปฏิบัติในการเลี้ยงดูเด็กพบว่า ตรรกะตลาด ตรรกะชุมชน และตรรกะครอบครัวมีความเกี่ยวข้องกับพัฒนาการล่าช้าในเด็ก ขณะที่ตรรกะวิชาชีพเกี่ยวข้องกับการมีพัฒนาการเป็นปกติ ข้อเสนอแนะคือหน่วยงานด้านสาธารณสุขต้องดำเนินโครงการเกี่ยวกับการปรับเปลี่ยนทัศนคติของผู้ปกครอง ได้แก่ 1) ไม่ให้เด็กเล่นสมาร์ทโฟนนานเกินไป 2) ฝึกให้เด็กช่วยเหลือตัวเอง และ 3) การควบคุมพฤติกรรมเด็กตามสถานการณ์

เอกสารอ้างอิง

แก้วตา นพมณีจำรัสเลิศ. (2559). การกระตุ้นพัฒนาการล่าช้าโดยครอบครัวมีส่วนร่วม. กรุงเทพฯ: ราชวิทยาลัยกุมารแพทย์แห่งประเทศไทย.

ชลทิศ อุไรฤกษ์กุล. (2558). การตรวจคัดกรองพัฒนาการเด็ก 42 เดือนในศูนย์เด็กเล็ก เขตสุขภาพที่ 5 วันที่ 5-10 กรกฎาคม 2558. สืบค้นจาก www.hpc4.go.th/director/dspm.

ดวงเดือน พันธุมนาวิน, อรพินทร์ ชูชม, และงามตา วนินทานนท์. (2528). ปัจจัยทางจิตวิทยานิเวศ ที่เกี่ยวกับการอบรมเลี้ยงดูเด็กของมารดาไทย. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

ถนอมรัตน์ ประสิทธิเมตต์. (2557). พัฒนาการเด็กปฐมวัยไทย เขตบริการสุขภาพที่ 4. สระบุรี: ศูนย์อนามัยที่ 2.

นพวรรณ ศิริวงศ์พาณิชย์. (2560). เด็กที่มีความบกพร่องทางพัฒนาการ. สืบค้นจาก http://rajanukul. go.th.

นิชรา เรืองดารกานนท์. (2547). พัฒนาการและเชาวน์ปัญญาของเด็กไทย. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.

เยาวรัตน์ รัตน์นันต์. (2559). การศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อพัฒนาการเด็กปฐมวัยไทย เขตสุขภาพที่ 8. ขอนแก่น: ศูนย์อนามัยที่ 7.

ลัดดา เหมาะสุวรรณ และคณะ. (2547). เด็กไทยวันนี้ เป็นอยู่อย่างไร โครงการวิจัยพัฒนาการแบบองค์รวมของเด็กไทย. กรุงเทพฯ: สำนักกองทุนสนับสนุนการวิจัย.

ศิริลักษณ์ พนมเชิง. (2556). ปัจจัยที่สัมพันธ์ในเด็กที่มีภาวะพูดช้ากว่าวัย แผนกผู้ป่วยนอกและคลินิก Well Baby แผนกส่งเสริมสุขภาพ โรงพยาบาลบางละมุง. วารสารกุมารเวชศาสตร์, 52(1), 44-55.

ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร. (2561). ฐานข้อมูลระบบสุขภาพ (Health Data Center Dashboard). สืบค้นจาก https://hdcservice.moph.go.th.

ศูนย์อนามัยที่ 1-12. (2558). สถานการณ์พัฒนาการเด็กปฐมวัยไทย. นนทบุรี: กรมอนามัย.

ศูนย์อนามัยที่ 9. (2558). เด็กเขต 9 พัฒนาการสมวัย IQ เกิน 100. สืบค้นจาก http://hpc9.anamai.

moph.go.th/ewt_dl_link.php?nid=655.

สกาวรัตน์ เทพรักษ์, ภภัสสร มุกดาเกษม, จรรยา สืบนุช, และ จารุณี จตุรพรเพิ่ม. (2557). การศึกษาปัจจัยด้านการเลี้ยงดูของผู้ปกครองและการมีส่วนร่วมของชุมชนต่อการส่งเสริมการเจริญเติบโตและพัฒนาการเด็กปฐมวัย ในเขตสาธารณสุขที่ 4 และ 5. ราชบุรี: ศูนย์อนามัยที่ 4

สถาบันพัฒนาอนามัยเด็กแห่งชาติ. (2560). สถานการณ์พัฒนาการเด็กไทย การสุ่มสำรวจ ปี 2560. นนทบุรี: กรมอนามัย.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ. (2536). การศึกษาสภาพการอบรมเลี้ยงดูเด็กก่อนวัยเรียน. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ.

สำนักตรวจและประเมินผล. (2560). แผนการตรวจราชการกระทรวงสาธารสุข ประจำปีงบประมาณ 2560. นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข.

สุธรรม นันทมงคลชัย. (2547). การอบรมเลี้ยงดูเด็กของครอบครัวไทย: ข้อมูลจากการวิจัยเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณ. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.

Arbona, A. P. Y. (2011). Adaptation in Families of Children with Developmental Delay. Arizona: Arizona State University. Retrieved from https://repository.asu.edu

Colaner, A. C. (2016). Education Versus Family: Institutional Logics in the Early Care and Education Field. American Educational Research Journal, 53(3), 673-707.

IPSR, & UNICEF. (2012). The Impact of Internal Migration on Early Childhood Well-Being and Development. Bangkok: Institute for Population and Social research and UNICEF Thailand Country Office.

Murray, G. K., Jones, P. B., Kuh, D., & Richards, M. (2007). Infant Developmental Milestones and Subsequent Cognitive Function. Annals of Neurology, 62(2), 128-136.

Norona, A. N., & Baker, B. L. (2017). The effects of early positive parenting and developmental delay status on child emotion dysregulation. Journal of Intellectual Disability Research, 61(2), 130-143.

Russell, J. L. (2011). From Child’s Garden to Academic Press: The Role of Shifting Institutional Logics in Redefining Kindergarten Education. American Educational Research Journal, 48(2), 236-267.

Teungfung. (2009). Parental Time Use for Child Rearing and Preschool Child Behavior: A Comparison between Urban and Rural Areas in Central Region. Bangkok: National Institute of Development Administration.

Thornton, P. H., Ocasio, W., & Lounsbury, M. (2012). The Institutional Logics Perspective. Oxford: Oxford University Press.

Westley, E. (2014). Associations between poverty, maternal experience of intimate partner violence, and developmental delay among 12-23 month-old children in Nicaragua. Washington: University of Washington.