กลยุทธ์การจัดการศึกษาระดับปฐมวัย ในสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษากำแพงเพชร เขต 1 และเขต 2

สุกัญญา  แสงสนธิ์; สุภาพร  พงศ์ภิญโญโอภาส; ขวัญดาว  แจ่มแจ้ง

doi:10.14456/psruhss.2023.42

ผู้แต่ง

สุกัญญา แสงสนธิ์ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร จังหวัดกำแพงเพชร 62000
สุภาพร พงศ์ภิญโญโอภาส คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร จังหวัดกำแพงเพชร 62000
ขวัญดาว แจ่มแจ้ง คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร จังหวัดกำแพงเพชร 62000

DOI:

https://doi.org/10.14456/psruhss.2023.42

คำสำคัญ:

กลยุทธ์ , การจัดการศึกษา , การศึกษาระดับปฐมวัย

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์ของการวิจัยเพื่อ 1) ศึกษาสภาพ ปัญหาและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการจัดการศึกษาระดับปฐมวัย 2) พัฒนากลยุทธ์การจัดการศึกษาระดับปฐมวัย 3) ประเมินกลยุทธ์การจัดการศึกษาระดับปฐมวัย วิธีการดำเนินงานมี 3 ขั้นตอนตามวัตถุประสงค์ ดังนี้ ขั้นตอนที่ 1 ศึกษาสภาพ ปัญหาและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการจัดการศึกษาระดับปฐมวัย ผู้ให้ข้อมูล ได้แก่ ครูผู้สอนระดับปฐมวัย หัวหน้าฝ่ายระดับปฐมวัย ผู้อำนวยการสถานศึกษา และผู้ทรงคุณวุฒิ เครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ แบบสอบถามและบันทึกการสนทนากลุ่ม การวิเคราะห์ข้อมูล โดยการวิเคราะห์สังเคราะห์เนื้อหา ขั้นตอนที่ 2 พัฒนากลยุทธ์การจัดการศึกษาระดับปฐมวัย ผู้ให้ข้อมูล ได้แก่ ผู้อำนวยการสถานศึกษา และผู้เชี่ยวชาญ เครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ แบบวิเคราะห์เอกสาร แบบสัมภาษณ์ บันทึกการประชุมเชิงปฏิบัติการ บันทึกการสัมมนาอิงผู้เชี่ยวชาญ การวิเคราะห์ข้อมูล โดยการวิเคราะห์เนื้อหา ขั้นตอนที่ 3 ประเมินกลยุทธ์การจัดการศึกษาระดับปฐมวัย ผู้ให้ข้อมูล ได้แก่ ผู้เชี่ยวชาญ เครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ แบบประเมิน วิเคราะห์ข้อมูล โดยการแจกแจงความถี่ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการศึกษาพบว่า

1. สภาพการจัดการศึกษาระดับปฐมวัยในสถานศึกษาภาพรวม รายด้าน และรายข้อมากที่สุด คือ ด้านการประเมินพัฒนาการ พบว่า มีการจัดทำปฏิทินงานการประเมินพัฒนาการของเด็กปฐมวัยในทุก ๆ ปีการศึกษาร่วมวางแผนการประเมินพัฒนาการของเด็กปฐมวัย และประเมินพัฒนาการของเด็กปฐมวัยอย่างต่อเนื่องเป็นประจำ ปัญหาการจัดการศึกษาระดับปฐมวัยในสถานศึกษาภาพรวม รายด้าน และรายข้อมากที่สุด คือ ด้านการจัดทำหลักสูตรสถานศึกษาปฐมวัย พบว่า การแต่งตั้งผู้รับผิดชอบในการปรับปรุงหลักสูตรสถานศึกษาปฐมวัย ขาดการมีส่วนร่วมของทุกฝ่าย รวมถึงการปรับปรุงหลักสูตรสถานศึกษาปฐมวัยที่ไม่สอดคล้องกับข้อมูลที่ได้จากการตรวจสอบและประเมินผล ปัจจัยภายในที่เกี่ยวข้องกับการจัดการศึกษาระดับปฐมวัยในสถานศึกษาภาพรวม รายด้าน และรายข้อมากที่สุด คือ ด้านงบประมาณ พบว่า สถานศึกษามีการกำกับ ติดตาม ตรวจสอบการใช้งบประมาณในการจัดการศึกษาระดับปฐมวัยอย่างเป็นระบบ ด้านปัจจัยภายนอกที่เกี่ยวข้องกับการจัดการศึกษาระดับปฐมวัยในสถานศึกษาภาพรวม รายด้าน และรายข้อมากที่สุด คือ ด้านเศรษฐกิจ พบว่า สถานศึกษามีงบประมาณที่ภาคเอกชน ชุมชน และหน่วยงานที่จัดการศึกษาสนับสนุนอย่างต่อเนื่อง ทำให้การจัดการศึกษาระดับปฐมวัยมีกิจกรรมที่ทันสมัยและเหมาะสมมากขึ้น

2. กลยุทธ์การจัดการศึกษาระดับปฐมวัย ในสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษากำแพงเพชร เขต 1 และเขต 2 ที่พัฒนาขึ้นมี 11 กลยุทธ์ 35 ตัวชี้วัด 72 มาตรการ

3. ผลการประเมินกลยุทธ์การจัดการศึกษาระดับปฐมวัยในสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษากำแพงเพชร เขต 1 และเขต 2 ที่พัฒนามีความสอดคล้อง ความเหมาะสม ความเป็นไปได้และความเป็นประโยชน์ ของวิสัยทัศน์ พันธกิจ เป้าประสงค์ ประเด็นกลยุทธ์ กลยุทธ์ ตัวชี้วัด และมาตรการ ส่วนใหญ่อยู่ในระดับมากที่สุด

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงศึกษาธิการ. (2560). หลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช 2560. กรุงเทพฯ: สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ.

จุฬาลักษณ์ พงษ์สังข์. (2564). นวัตกรรมสร้างการเรียนรู้อย่างมีความสุข. สืบค้น 11 ธันวาคม 2564, จาก https://www.komchadluek.net.

ทัศนะ สีวะรมย์. (2553). การบริหารจัดการศูนย์พัฒนาเด็กเล็กตามนโยบายการกระจายอำนาจสู่ท้องถิ่นในอำเภอโพทะเล จังหวัดพิจิตร (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). พิษณุโลก: มหาวิทยาลัยนเรศวร.

นฤมล เนียมหอม. (2558). เพจห้องเรียนครูแมว. สืบค้น 12 มกราคม 2565, จาก http://www.nareumon.com.

ปณต เทพภิบาล. (2552). ปัจจัยที่ส่งผลต่อความสำเร็จของการบริหารโรงเรียนเอกชนประเภทสามัญศึกษา ระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน ในภาคใต้ (ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยรามคำแหง.

ภารดี อนันต์นาวี. (2557). หลักการ แนวคิด ทฤษฎีทางการบริหารการศึกษา (พิมพ์ครั้งที่ 5). ชลบุรี: มนตรี.

รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560. (2560, 6 เมษายน). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 134 ตอนที่ 40 ก. หน้า 1-90.

วสุกฤต สุวรรณเทน. (2559). คุณภาพการจัดการศึกษาปฐมวัย : ปัจจัยเชิงสาเหตุ. วารสารศิลปากรศึกษาศาสตร์วิจัย มหาวิทยาลัยศิลปากร, 9(3), 150-164.

วิจารณ์ พานิช. (2555). การจัดสภาพแวดล้อมการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21“แนวคิด ทฤษฎี และแนวทางปฏิบัติ”. วารสารมหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์ มหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์, 7(2), 263-278.

วิเชียร วิทยอุดม. (2558). ภาวะผู้นำ Leadership. กรุงเทพฯ: ธนธัชการพิมพ์.

สรัญธร ฉันทวรภาพ. (2554). แนวโน้มการนิเทศการศึกษาในระดับปฐมวัย. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต) กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒประสานมิตร.

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษากำแพงเพชร เขต 1. (2561). คุณภาพการจัดการศึกษาระดับปฐมวัยของสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษากำแพงเพชร เขต 1 ปีการศึกษา 2561. สืบค้น 12 ตุลาคม 2562, จาก https://drive.google.com/file/d/ 1wmi05eNw 73Yvtt09FXIPcr5tWi_ArlYt/view.

สุพานี สฤษฎ์วานิช. (2553). การบริหารเชิงกลยุทธ์ : แนวคิดและทฤษฎี (พิมพ์ครั้งที่ 9). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

อภิวัฒน์ บุตรโสภา. (2560). การจัดการศึกษาระดับปฐมวัยของศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก สังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. วารสารวิชาการร้อยแก่นสาร ศูนย์พัฒนาการเรียนรู้สมัยใหม่, 2(2), 1-15.

อารยันต์ แสงนิกุล. (2556). การพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการการศึกษาปฐมวัยที่มีประสิทธิผลของสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน. (ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต). มหาสารคาม: มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม.

อาริยา เขียวรัตน์, และคณะ. (2560). การใช้สารสนเทศเพื่อการเรียนการสอนของครูปฐมวัย โรงเรียนในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาบึงกาฬ (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). นนทบุรี: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.

แอน สุขะจิระ. (2558). การศึกษาสภาพปัญหาและแนวทางแก้ปัญหาการบริหารวิชาการระดับการศึกษาปฐมวัยของโรงเรียน ในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา.

Ryder, G. M. (2021). Nurturing prosocial development in very young children: a multiple case study in early childhood settings (Doctoral dissertation). Anglia Ruskin University.