แนวทางการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงการแพทย์แผนไทย สำหรับนักท่องเที่ยวภายในประเทศ วิถีชีวิตใหม่หลังสถานการณ์โควิด 19

จิรวดี อินทกาญจน์; วรพล  วังฆนานนท์

doi:10.14456/psruhss.2024.8

ผู้แต่ง

จิรวดี อินทกาญจน์ วิทยาลัยโลจิสติกส์และซัพพลายเชน มหาวิทยาลัยศรีปทุม กรุงเทพฯ 10900
วรพล วังฆนานนท์ วิทยาลัยโลจิสติกส์และซัพพลายเชน มหาวิทยาลัยศรีปทุม กรุงเทพฯ 10900

DOI:

https://doi.org/10.14456/psruhss.2024.8

คำสำคัญ:

การท่องเที่ยวเชิงการแพทย์แผนไทย , การพัฒนาการท่องเที่ยว , วิถีชีวิตใหม่ , ห่วงโซ่อุปทานการท่องเที่ยว

บทคัดย่อ

การวิจัยเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาอุปทาน (Supply) ของผู้ประกอบการในห่วงโซ่อุปทานการท่องเที่ยวเชิงการแพทย์แผนไทย และ 2) เพื่อเสนอแนวทางการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงการแพทย์แผนไทย โดยการวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพเป็นหลักและเชิงปริมาณเป็นรอง ในส่วนของการวิจัยเชิงคุณภาพจะเป็นการศึกษาอุปทานฯ ด้วยวิธีการสัมภาษณ์เชิงลึก ใช้กลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง ได้แก่ ผู้อำนวยการสมาพันธ์โลจิสติกส์ไทย ผู้เชี่ยวชาญด้านมาตรฐานบริการท่องเที่ยว คลินิกภัทรเวชสยามและโรงเรียนภัทรเวชสยามการแพทย์แผนไทย ผู้บริหารโรงเรียนนวดแผนไทยภูริตา ผู้ประกอบการท่องเที่ยว บริษัท PHiPhi Coral จำกัด และที่ปรึกษาสมาพันธ์สปาไทยและโรงแรม The Westin Grande Sukhumvit รวมทั้งหมด 6 คน สำหรับการวิจัยเชิงปริมาณ เก็บข้อมูลด้วยแบบสอบถาม โดยใช้กลุ่มตัวอย่างเป็นนักท่องเที่ยวชาวไทยที่มาใช้บริการท่องเที่ยวเชิงการแพทย์แผนไทย จำนวน 488 คน และนำข้อมูลทั้งสองส่วนมาทำการสนทนากลุ่มกับผู้ที่เกี่ยวข้อง จำนวน 6 คน โดยกำหนดผู้เชี่ยวชาญแบบเจาะจง ได้แก่ ด้านโลจิสติกส์และซัพพลายเชน ด้านการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพและการแพทย์แผนไทย และผู้ประกอบการ เพื่อกำหนดแนวทางการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงการแพทย์แผนไทย รวมทั้งหมด 6 คน ผลการวิจัยพบว่า 1) การท่องเที่ยวเชิงการแพทย์แผนไทยมีจุดเด่นในด้านอัตลักษณ์ความเป็นไทย และมีความโดดเด่นในด้านสมุนไพรไทยและการนวดของแต่ละภูมิภาค เช่น ภาคเหนือ ตำรับยาล้านนา “ตำฮายาหริภุญชัย” ภาคกลาง อัตลักษณ์ศูนย์กลางความเป็นไทย ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ อัตลักษณ์อารยธรรมอีสานบ้านเฮา ภาคตะวันออก อัตลักษณ์การผสมผสานการนวดแผนไทยและศาสตร์ตะวันตก และภาคใต้ชูอัตลักษณ์การนวดลังกาสุกะ นักท่องเที่ยวให้ความสำคัญกับปัจจัยที่เกี่ยวข้องมากที่สุด ดังนี้ ด้านกิจกรรมในห่วงโซ่อุปทาน คือ ผลิตภัณฑ์สมุนไพร ด้านคุณภาพการบริการคือ ความไว้วางใจ ด้านประสิทธิภาพด้านโลจิสติกส์เชิงท่องเที่ยว คือ การบริการลูกค้า และด้านความได้เปรียบในการแข่งขัน คือ ประสิทธิภาพ 2) แนวทางการพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชีวิตใหม่หลังสถานการณ์โควิด 19 นำเสนอ 3 แนวทาง คือ (1) การท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ทางสังคมด้านแพทย์แผนไทย (2) การท่องเที่ยวเชิงกิจกรรมทางการแพทย์แผนไทย “The Next Normal” เพื่อความยั่งยืนทางเศรษฐกิจ และ (3) การท่องเที่ยวเชิงนิเวศด้านสมุนไพรอย่างยั่งยืน

เอกสารอ้างอิง

กรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศ. (2554). ธุรกิจบริการ : สปาและนวดไทย. นนทบุรี: กรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์.

กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ. (2562). รายงานผลการวิจัยและสำรวจข้อมูลด้านบริการสุขภาพและบริการเพื่อส่งเสริมสุขภาพของไทยประกอบการจัดทำศูนย์ข้อมูลรองรับนโยบาย Medical Hub. กรุงเทพฯ: พิมพ์ทันใจ.

กอบกาญจน์ วัฒนวรางกูร. (2558). ท่องเที่ยวชุมชนไทย มั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน. สืบค้น 10 มกราคม 2565, จาก https://tattourismjournal.files.wordpress.com/2016/01/7_tourism_forum_2016.pdf

บุญเรียง ขจรศิลป์. (2543). วิธีวิจัยทางการศึกษา (พิมพ์ครั้งที่ 5). กรุงเทพฯ: พี.เอ็น.การพิมพ์.

พุทธชาด ลุนคำ, และรชฏ เลียงจันทร. (2564). Research Intelligence: ธุรกิจท่องเที่ยวและโรงแรมหลัง COVID-19. กรุงเทพฯ: ศูนย์วิจัยกรุงศรี. สืบค้น 10 มกราคม 2565, จาก https://www.krungsri.com/th/research/research-intelligence/ri-future-of-tourism-21

สำนักงานปลัดกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา. (2563). รายงานภาวะเศรษฐกิจการท่องเที่ยว : COVID-19 กับผลกระทบต่อการท่องเที่ยวไทย ปีที่ 1 ฉบับที่ 4 กรกฎาคม - กันยายน 2563. กรุงเทพฯ: สำนักงานปลัดกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา.

Aliman, N. K., Hashim, S. M., Wahid, S. D. M., & Harudin, S. (2016). Tourists’ Satisfaction with a Destination: An Investigation. International Journal of Marketing Studies, 8(3), 173-188.

Bag, S., Gupta, S., & Luo, Z. (2020). Examining the role of logistics 4.0 enabled dynamic capabilities on firm performance. The International Journal of Logistics Management, 31(3), 607-628.

Cochran, W. G. (1953). Sampling Techiques. New York: John Wiley & Sons.

Debata, B. R., Patnaik, B., Mahapatra, S. S., & Sree, K. (2019). Interrelations of service quality and service loyalty dimensions in medical tourism. Benchmarking: An International Journal, 22(1), 18-55.

Delic, M., Eyers, D. R., & Mikulic, J. (2019). Additive Manufacturing: Empirical Evidence for Supply Chain Integration and Performance from the Automotive Industry. Supply Chain Management: An International Journal, 24(5), 604–621.

Lee, Y. Y., & Falahat, M. (2019). The Impact of Digitalization and Resources on Gaining Competitive Advantage in International Markets: The Mediating Role of Marketing, Innovation and Learning Capabilities. Technology Innovation management review, 9(11), 26-38.

Liao S. H., Hu, D. C., & Ding, L. W. (2017). Assessing the influence of supply chain collaboration value innovation, supply chain capability and competitive advantage in Taiwan's networking communication industry. International Journal of Production Economics, 191, 143–153.

Mulyana, A., & Ayuni, D. (2019). Applying Service Quality Model as a Determinant of Success in E-learning: The Role of Institutional Support and Outcome Value. Review of Integrative Business and Economics Research, 8(1), 145-159.

United Nations World Tourism Organization. (2004). Concepts & definitions: Sustainable development of tourism conceptual definition. Retrieved January 10, 2022 Retrieved from https://www.unwto.org/ frameset/frame_sustainable.html