การพัฒนาศักยภาพการประกอบอาชีพบนฐานทรัพยากรชุมชนของผู้สูงอายุ ในเขตพื้นที่ตำบลไม้ดัด อำเภอบางระจัน จังหวัดสิงห์บุรี

ผู้แต่ง

  • นันทนา แจ้งสว่าง คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏเทพสตรี จังหวัดลพบุรี 15000
  • จิราวรรณ สมหวัง คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏเทพสตรี จังหวัดลพบุรี 15000 https://orcid.org/0009-0004-1153-4515
  • กิตติวัลย์ ทองอร่าม คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏเทพสตรี จังหวัดลพบุรี 15000

DOI:

https://doi.org/10.14456/psruhss.2025.26

คำสำคัญ:

การพัฒนาศักยภาพการประกอบอาชีพ , ทรัพยากรชุมชน , ผู้สูงอายุ

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนาศักยภาพการประกอบอาชีพบนฐานทรัพยากรชุมชนของผู้สูงอายุในเขตพื้นที่ตำบลไม้ดัด และ 2) วิเคราะห์ต้นทุนและผลตอบแทนสำหรับการประกอบอาชีพบนฐานทรัพยากรชุมชนของผู้สูงอายุในเขตพื้นที่ตำบลไม้ดัด โดยผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ ผู้นำชุมชน เจ้าหน้าที่หน่วยงานภาครัฐ และตัวแทนกลุ่มผู้สูงอายุตำบลไม้ในเขตเทศบาลเมืองบางระจัน อำเภอบางระจัน จังหวัดสิงห์บุรี จำนวน 10 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ การจัดสนทนากลุ่ม การสัมภาษณ์เชิงลึก แบบสัมภาษณ์และแบบสอบถาม การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้สถิติบรรยาย และวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพโดยใช้การวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1) ผู้สูงอายุมีความต้องการทำดอกไม้จันทน์ และจากการจัดอบรมเชิงปฏิบัติการหลักสูตร “การทำดอกไม้จันทน์” พบว่า ผู้สูงอายุมีทักษะการทำดอกไม้จันทน์ ได้อย่างมีความแม่นยำ และมีความชำนาญตามเกณฑ์ที่กำหนด ซึ่งสามารถปฏิบัติงานได้ด้วยตนเองอย่างเป็นอิสระตามทฤษฎี Bloom’s Taxonomy ด้านทักษะพิสัย 2) การวิเคราะห์ต้นทุนการผลิตพวงหรีดจากดอกไม้จันทน์ พบว่า ต้นทุนการผลิตพวงหรีดจากดอกไม้จันทน์ มีต้นทุนการผลิตรวมเท่ากับ 330.58 บาทต่อพวง การวิเคราะห์ผลตอบแทนจากการขายพวงหรีดจากดอกไม้จันทน์ พบว่า พวงหรีดจำนวน 1 พวง มีรายได้จากการขายเท่ากับ 430 บาทต่อพวง ส่งผลให้มีกำไรจากการจำหน่ายเท่ากับ 99.42 บาทต่อพวง และ 3) จากการติดตามและประเมินผลการพัฒนาศักยภาพการประกอบอาชีพบนฐานทรัพยากรชุมชนของผู้สูงอายุแบบมีส่วนร่วมกับกลุ่มเป้าหมายการวิจัยและภาคีเครือข่าย พบว่า กลุ่มผู้สูงอายุผลิตพวงหรีดเพื่อจำหน่ายให้กับทางวัดดาวเรือง และร้านจำหน่ายดอกไม้สดในชุมชน ซึ่งได้รับความอนุเคราะห์จากกรรมการวัดช่วยประชาสัมพันธ์เป็นอย่างดี ผลดังกล่าวสะท้อนให้เห็นผลของการพัฒนาในระยะยาว (outcomes)

เอกสารอ้างอิง

กรมกิจการผู้สูงอายุ. (2560). แผนปฏิบัติการด้านผู้สูงอายุ ระยะที่ 3 (พ.ศ. 2566-2580). สืบค้น 3 พฤศจิกายน 2568, จาก https://www.dop.go.th/download/laws/th1653553501-843_0.pdf

กรุงเทพธุรกิจ. (2563). รบ.กำหนด “ผู้สูงอายุ” เป็นวาระแห่งชาติ พร้อมเตรียมแผนรับมือแบบครอบคลุม. สืบค้น 10 ตุลาคม 2565, จาก https://www.bangkokbiznews.com/news/862026

กิตติวัลย์ ทองอร่าม. (2563). รายงานโครงการบ่มเพาะหมู่บ้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ประจำปีงบประมาณ 2563. ลพบุรี: มหาวิทยาลัยราชภัฏเทพสตรี.

คคนางค์ ช่อชู. (2562). กระบวนการเรียนรู้ชุมชนเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุด้านอาชีพ ของชุมชนบ้านหนองขวาง ตำบลพรสำราญ อำเภอคูเมือง จังหวัดบุรีรัมย์. วารสารวิจัยราชภัฏกรุงเก่า, 6(3), 69-76.

ชลภัสสรณ์ สิทธิวรงค์ชัย, สุวิตา พฤกษอาภรณ์, ชุมพล รอดแจ่ม, วุฒิพงศ์ จันทร์เมืองไทย, และชุติกาญจน์ ศรีวิบูลย์. (2564). การส่งเสริมอาชีพของผู้สูงวัยเพื่อการยกระดับผลิตภัณฑ์แบรนด์ผู้สูงวัยสู่ตลาดสากล (รายงานการวิจัย). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา.

เดือนเพ็ญพร ชัยภักดี. (2562). การมีส่วนร่วมสร้างเสริมอาชีพผู้สูงอายุโดยใช้ภูมิปัญญาแปรรูปผลิตภัณฑ์อาหารปลาส้มสมุนไพร. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์, 21(1), 295-308.

ธิติรัตน์ เหล่าคมพฤฒาจารย์ และจิรัชญา เหล่าคมพฤฒาจารย์. (2565). การพัฒนาศักยภาพและส่งเสริมอาชีพผู้สูงอายุตามนโยบายองค์การบริหารส่วนจังหวัดชัยภูมิ. วารสาร มจร พุทธปัญญาปริทรรศน์, 7(3), 144 - 158.

นนทยา อิทธิชินบัญชร. (2559). แนวทางการสร้างอาชีพเพื่อเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจ ให้กับผู้สูงอายุในจังหวัดศรีสะเกษ. วารสารปัญญาภิวัฒน์, 8(1), 111-121.

พายุ นาวาคูระ. (2564). แนวทางการพัฒนาอาชีพสำหรับผู้สูงอายุของบ้านหนองบ่อ ตำบลหนองบ่อ อำเภอเมืองอุบลราชธานี จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารมนุษยสังคมสาร (มสส.) คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์, 19(3), 21–42. https://so03.tcithaijo.org/index.php/jhusoc/article/view/256329

สำนักข่าวกรมประชาสัมพันธ์. (2565). จังหวัดสิงห์บุรี จัดพิธีลงนามบันทึกข้อตกลงการบูรณาการความร่วมมือ เมืองที่เป็นมิตรกับผู้สูงอายุ. สืบค้น 10 มกราคม 2565, จาก https://thainews.prd.go.th/th/news/detail/TCATG220825151321012

สิรินพร เกียงเกสร. (2565). แนวทางการพัฒนาอาชีพกลุ่มผู้สูงอายุ ชุมชนบ้านเกาะตาเถียร ตำบลไม้งาม อำเภอเมือง จังหวัดตาก. วารสารวิชาการรับใช้สังคม มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา, 6(2), 39 - 48.

องค์การบริหารส่วนตำบลไม้ดัด. (2562). แผนพัฒนาท้องถิ่น 5 ปี (พ.ศ. 2561 – 2565). สืบค้น 20 ตุลาคม 2563, จาก https://www.maidad.go.th/dnm_file/project/31080055_center.pdf

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

21-12-2025

รูปแบบการอ้างอิง

แจ้งสว่าง น. ., สมหวัง จ., & ทองอร่าม ก. . (2025). การพัฒนาศักยภาพการประกอบอาชีพบนฐานทรัพยากรชุมชนของผู้สูงอายุ ในเขตพื้นที่ตำบลไม้ดัด อำเภอบางระจัน จังหวัดสิงห์บุรี. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม, 19(2), 390–405. https://doi.org/10.14456/psruhss.2025.26

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย