ความเปราะบางในครัวเรือนไทยและความเหลื่อมล้ำของโอกาสการศึกษาของเด็ก: หลักฐานเชิงประจักษ์จากข้อมูลครัวเรือนและผลทดสอบสัมฤทธิ์ผลทางการศึกษา

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้เสนอผลวิเคราะห์สถานการณ์ของความเปราะบางในครอบครัวและความเหลื่อมล้ำของโอกาสทางการศึกษา โดยใช้สองแหล่งข้อมูล คือ การสำรวจครัวเรือน และผลทดสอบทางการศึกษาแห่งชาติ ในระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 (O-net) โดยใช้สถิติเชิงพรรณนา การเปรียบเทียบความแตกต่างระหว่างกลุ่ม การลักษณะการกระจาย ผลการศึกษาพบว่าครัวเรือนที่มีสมาชิกที่เป็นเด็กมีแนวโน้มจะมีความเปราะบางในเกือบทุกประเภทสูงกว่าครัวเรือนที่ไม่มีสมาชิกที่เป็นเด็ก รายได้ที่แตกต่างกันของครัวเรือนส่งผลต่อค่าใช้จ่ายหรือการลงทุนในการศึกษาที่แตกต่างกัน ในขณะที่คะแนนสอบ O-net สะท้อนถึงความเหลื่อมล้ำของผลลัพธ์ทางการศึกษาเปรียบเทียบระหว่างสถานศึกษา กล่าวคือโรงเรียนโรงเรียนในสังกัดกระทรวงอุดมศึกษา (โรงเรียนสาธิต) และการศึกษาเอกชน มีผลสอบสูงกว่าโรงเรียนประเภทอื่น ๆ โดยเปรียบเทียบ อย่างไรก็ตาม โรงเรียนในสังกัดกระทรวงอุดมศึกษากระจุกตัวอยู่ที่กรุงเทพปริมณฑลและจังหวัดใหญ่ มิได้กระจายในทุกจังหวัดทั่วประเทศ ตอนท้ายบทความเสนอข้อคิดเห็นการจัดสรรเงินอุดหนุนที่แตกต่างสำหรับพื้นที่และนักเรียนยากจน มากกว่าการจัดสรรสูตรเดียวเท่ากันทั่วประเทศ อาจจะช่วยลดความเหลื่อมล้ำด้านการศึกษาอย่างน้อยระดับหนึ่ง