“是” ในบทบาทหน้าที่ของคำวิเศษณ์

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอบทบาทหน้าที่ของ “是” ในภาษาจีนในอีกแง่มุมหนึ่งที่นอกเหนือจากการใช้เป็นคำกริยาในประโยค ซึ่งนั่นก็คือ “是” ในลักษณะหน้าที่ของคำวิเศษณ์ โดยศึกษาการใช้ “是”ในลักษณะนี้จากเอกสาร บทความวิชาการ งานวิจัย ตลอดจนตัวอย่างประโยคที่พบในคลังข้อมูล BLCU Corpus Center ( BCC ) ปี 2023 ของมหาวิทยาลัยภาษาปักกิ่ง รวมกว่า 1,000 ประโยค พบว่า “是” ที่ถูกใช้ในรูปแบบของคำวิเศษณ์มีความแตกต่างจาก “是” ที่ถูกใช้ในรูปแบบของคำกริยาอย่างเห็นได้ชัด กล่าวคือ “是” ที่เป็นคำกริยาจะมีบทบาทหน้าที่ในการเชื่อมความสัมพันธ์ระหว่างหน่วยประธานและหน่วยกรรม และทำหน้าที่เป็นภาคแสดงในประโยค ส่วน “是” ที่เป็นคำวิเศษณ์จะไม่มีหน้าที่เชื่อมความสัมพันธ์ระหว่างหน่วยประธานและหน่วยกรรมในประโยคแต่อย่างใด แต่จะทำหน้าที่ในการเน้นส่วนประกอบหรือการแสดงน้ำเสียงของประโยคนั้นๆ เท่านั้น ซึ่ง “是” ที่ทำหน้าที่ในลักษณะนี้มักจะพบได้ในประโยคที่ตำแหน่งด้านหลังของ “是” เป็นคำกริยา กริยาวลี คำคุณศัพท์ คุณศัพท์วลี และวลี “的” โดย “是” ที่อยู่ในตำแหน่งหน้าคำหรือวลีดังกล่าวจะทำหน้าที่เป็นบทขยายกริยาเพื่อขยายคำหรือวลีเหล่านั้น ไม่มีบทบาทหน้าที่ในฐานะภาคแสดงของประโยค นอกจากนี้ ลักษณะเฉพาะอีกประการหนึ่งของ “是” ที่ทำหน้าที่เป็นคำวิเศษณ์คือ “是” ที่อยู่ในประโยคนั้นๆ สามารถละได้ และไม่ส่งผล กระทบต่อความหมายของประโยคแต่อย่างใด จากการศึกษาตำแหน่งของ “是” ที่ทำหน้าที่ในลักษณะของคำวิเศษณ์ในประโยค พบว่าคำวิเศษณ์ “是” จะปรากฏอยู่ในโครงสร้างประโยคสองรูปแบบด้วยกัน คือ“หน่วยนาม + 是 + คำหรือวลีอื่นที่มิใช่นามหรือนามวลี” และ “是 + ………..的”
คำสำคัญ: 是, บทบาทหน้าที่ทางไวยากรณ์, คำวิเศษณ์