การสร้างสรรค์ผลงานทางด้านนาฏศิลป์ ชุด น้อมสักการ์เป็งจาพุทธเจ้า

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อถ่ายทอดวรรณกรรมพื้นบ้าน เรื่อง ตำนานพระพุทธเจ้า 5 พระองค์ผ่านกระบวนการสร้างสรรค์ผลงานทางด้านนาฏศิลป์ ชุดน้อมสักการ์เป็งจาพุทธเจ้า เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพและสร้างสรรค์ รวบรวมข้อมูลจากเอกสาร หนังสือ ตำรา พระไตรปิฎกฉบับล้านนาและล้านช้าง งานวิจัย วรรณกรรมนิทาน วรรณคดีอีสาน กลอนไทย ภาคอีสาน บทสวดมนต์ภาวนาศีลธรรม สื่อโซเชียลมีเดีย และลงพื้นที่วัดพระยอดขุนพลเวียงกาหลง ตำบลเวียงกาหลง อำเภอเวียงป่าเป้า จังหวัดเชียงราย เพื่อสัมภาษณ์ผู้มีความรู้เกี่ยวกับตำนานพระพุทธเจ้า 5 พระองค์ โดยสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 2 ท่าน โดยวิธีการเลือกแบบเจาะจง ได้แก่ 1) พระอาจารย์ธรรมสาธิต เวียงกาหลง ผู้ก่อตั้งวัดพระยอดขุนพลเวียงกาหลง และ 2) นางสาวอนัญญา พินิจ กรรมการและเลขามูลนิธิสาธิตธรรมานุเคราะห์ จากนั้นนำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์และเข้าสู่กระบวนการสร้างสรรค์นาฏศิลป์ ผลการวิจัยพบว่า 1) วรรณกรรมพื้นบ้านเรื่องตำนานพระพุทธเจ้า 5 พระองค์ ที่มีความโดดเด่นด้านหลักธรรมคำสอนขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า 2) กระบวนการสร้างสรรค์ทางนาฏศิลป์ ชุด น้อมสักการ์เป็งจาพุทธเจ้า มีการสร้างสรรค์เครื่องแต่งกาย การแต่งหน้า และเรียบเรียงดนตรีขึ้นใหม่ เพื่อให้มีความแปลกใหม่สำหรับผู้ชม แบ่งการแสดงเป็น 4 ช่วง ช่วงที่ 1 นำเสนอความเป็นมาของวรรณกรรมพื้นบ้านตำนานพระพุทธเจ้า 5 พระองค์ ช่วงที่ 2 นำเสนอขบวนแห่ เสลี่ยงผ้าพระบฏพระพุทธเจ้า 5 พระองค์ จำนวน 5 ผืน และเครื่องสักการะ ช่วงที่ 3 นำเสนอประเพณียี่เป็งจุดผางประทีปตีนกาบูชาท้าวฆติกามหาพรมและประเพณีจุดไฟตูมกาเป็นการจุดผางประทีปตีนกา ช่วงที่ 4 ถวายประทีปและฟ้อนสักการะบูชาพระพุทธเจ้า 5 พระองค์

คำสำคัญ: การสร้างสรรค์, นาฏศิลป์, น้อมสักการ์เป็งจาพุทธเจ้า