ความขัดแย้งและการสร้างความร่วมมือในการจัดการ ที่ดินสาธารณประโยชน์: กรณีศึกษา โคกหนองสิม อำเภอปทุมรัตต์ จังหวัดร้อยเอ็ด

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพปัญหาความขัดแย้ง สถานการณ์ความร่วมมือและบทบาทของแต่ละกลุ่มบุคคลในการจัดการที่ดินสาธารณประโยชน์โคกหนองสิม และหาแนวทางในการสร้างความร่วมมือในการจัดการที่ดินสาธารณประโยชน์โคกหนองสิมอย่างยั่งยืน โดยอาศัยการวิจัยเชิงเอกสาร ประกอบการสัมภาษณ์เชิงลึกจากผู้ให้ข้อมูลจำนวน 17 คน ด้วยการเลือกแบบเฉพาะเจาะจง  ผลการวิจัยพบว่าสภาพปัญหาความขัดแย้งในการจัดการที่ดินสาธารณประโยชน์โคกหนองสิมประกอบด้วย ปัญหาการขาดแคลนที่ดินทำกิน ปัญหาการขาดความชัดเจนของสิทธิ์ในที่ดิน ปัญหาการไม่ยอมรับความคิดเห็นของแต่ละฝ่ายในการจัดการการใช้ที่ดิน และปัญหาการได้รับข้อมูลที่ไม่ตรงกันในด้านการใช้ที่ดิน ขณะที่สถานการณ์ความร่วมมือและบทบาทของแต่ละกลุ่มบุคคลในการจัดการที่ดินสาธารณประโยชน์โคกหนองสิม พบว่าสถานการณ์ความร่วมมือเกิดขึ้นได้ใน2 ลักษณะคือ เกิดจากการที่ชาวบ้านร่วมมือกันเอง และเกิดจากความร่วมมือของหน่วยงานภายนอกโดยแต่ละกลุ่มบุคคลที่เข้ามาเกี่ยวข้องจะมีบทบาทที่ชัดเจนเป็นของตนทั้งนี้ การวิจัยพบแนวทางในการสร้างความร่วมมือในการจัดการที่ดินสาธารณประโยชน์โคกหนองสิมว่าการหันหน้ามาพูดคุยกันและมีการเสนอให้มีคนกลางเข้ามาช่วยในการเจรจาไกล่เกลี่ยเป็นแนวทางแก้ไขปัญหาความขัดแย้งด้วยความร่วมมือของคนในพื้นที่ ขณะเดียวกันหน่วยงานภายนอกที่เข้ามาช่วยเหลือสามารถทำได้โดยการใช้กฎหมายเป็นบรรทัดฐานในการแก้ปัญหา พร้อมทั้งมีกระบวนการในการเยียวยาในกรณีที่มีผู้ได้รับผลกระทบจากการบังคับใช้กฎหมายดังกล่าว อีกทั้งการให้ความรู้แก่ชาวบ้านโดยหน่วยงานที่เกี่ยวข้องไม่ว่าจะเป็นกฎหมายเกี่ยวกับการใช้ที่ดินสาธารณประโยชน์และกฎหมายอื่นก็เป็นสิ่งสำคัญที่จะทำให้ชาวบ้านเข้าใจเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดปัญหาเหล่านี้ขึ้นอีกต่อไป