การเคลื่อนไหวของเยาวชนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (อีสาน) ในช่วง พ.ศ.2563-2564
คำสำคัญ:
เยาวชน; การเคลื่อนไหวทางการเมือง; ภาคตะวันออกเฉียงเหนือบทคัดย่อ
การวิจัยเรื่อง การเคลื่อนไหวของเยาวชนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (อีสาน) ในช่วง พ.ศ.2563-2564 มีวัตถุประสงค์ในการศึกษาคือ ศึกษาถึงเงื่อนไขการก่อตัวขึ้นของขบวนการเคลื่อนไหวของเยาวชนในภาคอีสานในช่วง พ.ศ.2563-2564 และ ศึกษายุทธวิธีการเคลื่อนไหวของขบวนการทางสังคมดังกล่าวในการต่อต้านรัฐบาล งานวิจัยนี้ใช้วิธีวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้วิจัยมีการเก็บข้อมูลผ่านการค้นคว้าเอกสารและตำราที่เกี่ยวข้องกับการเคลื่อนไหวของเยาวชนในสังคมไทย นอกจากนี้ ผู้วิจัยเก็บข้อมูลการเคลื่อนไหวของเยาวชนในอีสานในช่วง 2 ปีดังกล่าวผ่านข่าวในหนังสือพิมพ์ การเข้าสังเกตการณ์การชุมนุมอย่างมีส่วนร่วม (Participant Observation) ในจังหวัดต่างๆ ในอีสาน รวมถึงผู้วิจัยเก็บข้อมูลจากการสัมภาษณ์แกนนำของกลุ่มผู้จัดการชุมนุมในจังหวัดต่างๆ ในอีสาน และสัมภาษณ์ผู้เข้าร่วมชุมนุม งานวิจัยชิ้นนี้พบว่า เงื่อนไขสำคัญที่ทำให้เกิดการชุมนุมจำนวนมากในอีสานมีสาเหตุ คือ ความรู้สึกของเยาวชนถึงความไม่ยุติธรรมของฝ่ายตุลาการและความไม่ชอบธรรมในการบริหารประเทศของรัฐบาล โครงสร้างโอกาสทางการเมืองที่เปิดให้มีการชุมนุม การเข้าถึงข้อมูลข่าวสาร และ การกระจายการชุมนุมจำนวนมากไปตามพื้นที่ต่างๆ นอกจากนี้ การเคลื่อนไหวของเยาวชนในอีสานไม่ได้เพียงใช้ยุทธศาสตร์ในการต่อต้านรัฐบาลที่คล้ายกับการชุมนุมของกลุ่มต่างๆ ในกรุงเทพฯ เช่น การเกิดการชุมนุมแบบแฟลชม็อบ การสร้างเครือข่าย การใช้เทคโนโลยี แต่พวกเขาได้มีการใช้อัตลักษณ์ของความเป็นอีสานในการชุมนุม การพูดถึงประวัติศาสตร์ของบ้านเมือง และการเรียกร้องให้รัฐแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นจากการจัดสรรทรัพยากรของรัฐในอีสานด้วย
Downloads
References
ภาษาไทย
กนกรัตน์ เลิศชูสกุล. (2564). สงครามเย็น (ใน) โบว์ขาว. มติชน: กรุงเทพฯ.
กุลวดี สวัสดิ์ธรรมกิจ เกวรินทร์ นาคนิวิษฐ ชาคริต มาฝางนอก พันไมล์ สุขสำราญ วชิรารัชต์ แก้วมณีชัย สุพัทธ แสนแจ่มใส และธีระชน พลโยธา. (2564). การค้นหาความหมายในชีวิตของนิสิตนักศึกษาจากประสบการณ์การมีส่วนร่วมทางการเมืองในช่วง พ.ศ. 2563-2564. วารสารมนุษยศาสตร์ปริทรรศน์ 43(2), หน้า :17-35.
กรุงเทพธุรกิจ. (2563). นักศึกษา กปท. ล้มเวทีรับฟังความคิดเห็น 'โพแทช' อีสาน. เข้าถึงเมื่อ 20 สิงหาคม 2566, จาก https://www.bangkokbiznews.com/politics/887663
จักรกริช สังขมณี. (2563). สิ่งแวดล้อมเหี่ยวเฉา? การประท้วงล่าสุดที่มีนักศึกษาเป็นแกนนำกับการเมืองด้านสิ่งแวดล้อม (ที่ขาดหายไป) ในประเทศไทย. เข้าถึงเมื่อ 20 สิงหาคม 2566, จาก https://kyotoreview.org/issue-30/the-recent-student-led-protests-and-absent-
environmental-politics-in-thailand-th/
ชัยนนท์ หาญคีรีรัตน์ และศศิธร ยุวโกษศล. (2565). การใช้เฟซบุ๊กและทวิตเตอร์ในการรวมกลุ่มนักเรียนเลว เพื่อเคลื่อนไหวทางสังคมเรียกร้องปฏิรูปการศึกษา ปี พ.ศ. 2563. วารสารศาสตร์ 15(2), หน้า 101-149.
ณัฐณิชา แสนปัญญา. (2565). การแสดงออกเชิงสัญลักษณ์ในการเคลื่อนไหวทางการเมืองของเยาวชนจังหวัดเชียงใหม่ พ.ศ. 2563-2564. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาวิชาการเมืองและการปกครอง ภาควิชาการปกครอง. มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
เดวิด เสตร็คฟัสส์. (2563). ส่องพลังนักศึกษาสู่การปฎิรูปทะลุเพดาน. เข้าถึงเมื่อ 11 มกราคม 2567, จาก https://theisaanrecord.co/2020/11/12/the-new-generation-of-isaan-rises-up-in-isaan/
ไทยรัฐออนไลน์. (2563). ม็อบอีสานปลดแอก ปลาแดกจงเจริญ ชูสามนิ้ว บายศรีเรียกขวัญประชาธิปไตย. เข้าถึงเมื่อ 11 มกราคม 2567, https://www.thairath.co.th/news/local/northeast/1916032
ธีระพงศ์ โพธิ์มั่น (2564). พัฒนาการของการเคลื่อนไหวภาคประชาสังคมไทยต่อปัญหาเขื่อนแม่น้ำโขง. วารสารศิลปะศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี, 17(2), 31-64 สืบค้นจาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jla_ubu/article/view/255808/171795
ปกกมล พิจิตรศิริ. (2564). #คืนค่าเทอมให้นักศึกษา เสียงสะท้อนจากนักล่าปริญญาในวิกฤต COVID-19 และการแก้ปัญหาด้วยรัฐสวัสดิการ. เข้าถึงเมื่อ 11 มกราคม 2567, https://prachatai.com/journal/2021/07/93887
ประภาส ปิ่นตบแต่ง. (2552). กรอบการวิเคราะห์การเมืองแบบทฤษฎีขบวนการทางสังคม. เชียงใหม่: สำนักพิมพ์มูลนิธีไฮน์ริค เบิลล์ สำนักงานภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้.
ปฐวี โชติอนันต์. (2563). เราไม่ทนอีกแล้ว…ให้จบในรุ่นของเรา” การต่อต้านรัฐบาลของเยาวชนในอุบลราชธานี. เข้าถึงเมื่อ 11 มกราคม 2567, จาก
https://theisaanrecord.co/2020/07/22/new-thai-generation-joins-protest-2/
พงศธรณ์ ตันเจริญ. 2563. โควิด-19 กับความท้าทายต่อขบวนการนักศึกษายุคใหม่. เข้าถึงเมื่อ 11 มกราคม 2567,
จาก https://theisaanrecord.co/2020/03/31/return-students-fee-to-student-while-the-covid19-crisis/
มนัญชัย รัตนบุรานนท์ และ ศิวัช ศรีโภคางกุล. (2564). เหตุผลของการชุมนุมเคลื่อนไหวต่อต้านรัฐบาลของนักเรียนระดับมัธยมปลายในจังหวัดขอนแก่น. วารสารสันติศึกษาปริทัศน์ มจร. 9(1), หน้า 401-415.
เยาวชนปลดแอก. (2563). ประกาศข้อเรียกร้อง 3 ประการ!. เข้าถึงเมื่อ 12 มกราคม 2567, จาก https://www.facebook.com/story.php/?story_fbid=286671272781937&id=115562146559518&paipv=0&eav=AfYYByg7DYBQFG5o8zEMEiFIPyqqeN5m8wt_pEP_O7aTnLDJZ8lFNH8jXJChXPP44w&_rdr
วีรวรรธน์ สมนึก. (2563). อีสานลั่นกลองรบ มหาสารคามปลุกม็อบซ้อมใหญ่ ก่อนร่วมเวที กทม. 14 ตุลาฯ นี้. สืบค้นจาก https://theisaanrecord.co/2020/10/05/red-shirts-in-isaan-joined-the-students-movement/
สิทธิพัฒน์ มารยาตร์ และภิรดา ชัยรัตน์. (2565). การเคลื่อนไหวทางการเมืองของกลุ่มแกนนํานิสิตนักศึกษาเกี่ยวกับความเชื่อมั่นในการปฏิบัติงานของภาครัฐ. วารสารมหาจุฬานาคาทรรศน์ 9(8), หน้า 108-123.
สังฆรักษ์ยศวีร์ ปมุตฺโต และ พัฒนวัชร์ พูลสวัสดิ์. (2566). ความเคลื่อนไหวทางการเมืองของขบวนการนักศึกษาไทยในปี พ.ศ.2557 – 2566. วารสารมณีเชษฐาราม วัดจอมมณี 6(5), หน้า 693-716
สุภีร์ สมอนา, มณีมัย ทองอยู่ และ สมศักดิ์ ศรีสันติสุข (2556). ขบวนการเคลื่อนไหวต่ออต้านเหมืองแร่ทองคํา. วารสารศิลปะศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี, 9(1), 29-44 สืบค้นจาก file:///C:/Users/Patawee/Downloads/kotchaphan,+Journal+manager,+29-44.pdf
อนุสรณ์ อุณโณ, สามชาย ศรีสันต์, เสาวนีย์ ตรีรัตน์ อเลกซานเดอร์, อสมา มังกรชัย และชัยพงษ์ สำเนียง. (2566). ให้มันจบที่รุ่นเรา : ขบวนการเยาวชนไทยในบริบทสังคมและการเมืองร่วมสมัย. กรุงเทพฯ : แสงดาว.
อลงกรณ์ อรรคแสง. (2019). การเคลื่อนไหวสิทธิที่ดินในอีสาน : บทเรียนและทิศทางใหม่ข้อเสนอต่อเครือข่ายปฏิรูปที่ดินภาคอีสาน. วารสารการบริหารท้องถิ่น, 11(2), 72–95. สืบค้นจาก https://so04.tci-thaijo.org/index.php/colakkujournals/article/view/101133
BBC News ไทย. (2563). ประชาชนปลดแอก : ทำความรู้จัก 3 ดาวปราศรัยจากภาคอีสาน กลาง และใต้. เข้าถึงเมื่อ 11มกราคม 2567, จาก https://www.bbc.com/thai/thailand-53839341
BBC News ไทย ก. (2563). ประชาชนปลดแอก: รู้จักอนุสาวรีย์ประชาธิปไตยขอนแก่น มรดกการเปลี่ยนแปลงการปกครอง ที่ถูกเสนอให้ย้าย. เข้าถึงเมื่อ 11 มกราคม 2567, จาก https://www.bbc.com/thai/thailand- 54012874
Mob Data Thailand. (2563). สถิติการชุมนุม. เข้าถึงเมื่อ 15 มกราคม 2567, จาก https://www.mobdatathailand.org/
ThaiNGO. (2563). แถลงการณ์เครือข่ายประชาชนลุ่มน้ำโขงอีสาน ข้อเสนอต่อสถานการณ์การผลักดันโครงการก่อสร้างเขื่อนสานะคาม บนแม่น้ำโขง. เข้าถึงเมื่อ 11 มกราคม 2567, จาก https://www.thaingo.org/content/detail/4961
The Isaan Record. (2563). LGBTIQ+ อีสาน: บนหนสู่สิทธิและความเท่าเทียม” (1). เข้าถึงเมื่อ 15มกราคม 2567, จาก https://theisaanrecord.co/2020/11/06/the-intruduction-of-lgbtiq-series-in-isaan/
The Issan Record ก. (2563). คิดถึงทุ่งลุยลายจากเพลงชาติ มข. สู่เพลงเชียร์ชาวม็อบ. เข้าถึงเมื่อ 15มกราคม 2567, จาก https://theisaanrecord.co/2023/01/25/tungluilaii-kku/
The Isaan Record ข. (2563). เสียงจากคนเสื้อแดง หลังคำขอโทษของคนรุ่นใหม่. เข้าถึงเมื่อ 15 มกราคม 2567, จาก https://www.youtube.com/watch?v=zxc56NjEfNo
The Issan Record ค. (2563). 74 ปี คดีฆ่า 4 รัฐมนตรีอีสาน ตามหาจิตวิญญาณ ส.ส. อีสาน กับการเลือกตั้ง 2566. เข้าถึงเมื่อ 15 มกราคม 2567, จากhttps://theisaanrecord.co/2023/04/19/the-spirit-of-isaan-mps-and-the-2023-elections/
ภาษาอังกฤษ
Alexander, S. (2021) Sticky Rice in the Blood: Isan People’s Involvement in Thailand’s 2020 Anti-government protests. Critical Asian Studies 53(2), pp. 219-232
Habermas J. (1981). “New Social Movements”. Telos, 49: 33–37.
McAdams. D. (1982). Political Process and the Development of Black Insurgency, 1930-1970 (2nd Edition). Chicago: The University of Chicago Press.
McCargo, D. (2021). Disruptors’ dilemma? Thailand’s 2020 Gen Z protests. Critical Asian Studies 53(2), pp. 175-191.
Snow, D. A., & Soule, S. A. (2010). A Primer on Social Movements. New York: W. W. Norton.
Translate References
Akkasaeng, A. (2019). Lessons from and New Directions for Land Right Movements in the Northeast Region: A Proposition to the Isan Land Reform Network. Local Administration Journal, 11(2), 72–95. Retrieved from https://so04.tci-thaijo.org/index.php/colakkujournals/article/view/130491
Bangkok Thurakit. (2020). PDRC students crash the stage to listen to opinions about 'Potash' Isaan. Accessed on 20 August 2023, from https://www.bangkokbiznews.com/politics/887663
BBC News Thailand. (2020). Liberated People: Get to know 3-star speakers from the northeast, central, and southern regions. Accessed on 11 January 2024, from https://www.bbc.com/thai/thailand-53839341
BBC News Thai A. (2020). People's Liberation: Get to know the Khon Kaen Democracy Monument: Legacy of the Thai revolution that was proposed to be moved. Accessed 11 January 2024, From https://www.bbc.com/thai/thailand- 54012874
Chotanan, P. (2020). We cannot endure it any longer...let it end in our generation." Youth opposition to the government in Ubon Ratchathani. Accessed on 11 January 2024, from https://theisaanrecord.co/2020/07/22/new-thai-generation-
joins-protest-2/
Hankierirat, C. and Yuwakossol, S. (2022). Using Facebook and Twitter to form groups of bad students to move society calls for educational reform in the year 2020. Journalism 15(2), pp. 101-149.
Lertchoosakul, K. (2021). Cold War (in) between white ribbons. Bangkok: Matichon. Marayat, M. and Chairat, P. (2022). Political movement of student leaders regarding confidence in the performance of the government sector. Mahachula
Nakatharat Journal 9(8), pp. 108-123.
Mob Data Thailand. (2020). Gathering statistics. Accessed on 15January 2024, from https://www.mobdatathailand.org/
Pamutto, S., and Poolsawat. P. (2023). Political movements of the Thai student movement in the year 2014 – 2023. Maneechettharam Wat Chommanee Journal 6(5), pp. 693-716.
Phichitsiri, P. (2021). #Return tuition fees to students. Reflections from degree hunters in the COVID-19 crisis and solve problems with the welfare state. Accessed on 11 January 2024, from https://prachatai.com/journal/2021/07/93887
Pintoptaeng, P. (2009). Political analysis framework based on social movement theory. Chiang Mai: Heinrich Böll Foundation, Southeast Asia Regional Office.
Pomun, T. (2021). Development of Thai Civil Society Movement on the Mekong Dam Problem. Journal of Liberal Arts, Ubon Ratchatani University, 9(1), 29-44 Retrieved from https://so03.tci- thaijo.org/index.php/jla_ubu/article/view/255808/171795
Rattanaburanon, M. and Sriphokangkul, S. (2021). Reasons for the anti-government protest movement of students at the high school in Khon Kaen province. Peace Studies Review Journal, MCU 9(1), pp. 401-415.
Sangkhamanee, J. (2020). Environment withering? Recent student-led protests against environmental politics (missing) in Thailand. Accessed on 20 August 2023, from https://kyotoreview.org/issue-30/the-recent-student-led-protests-and-absent-environmental-politics-in-thailand-th/
Saenpanya, H. (2022). Symbolic expressions in the political movement of youth in Chiang Mai Province during 2020-2021. Master's Thesis. Department of Politics and Government Department of Government. Chiang Mai University.
Samorna, S.,Thongyou, M., Srisantisuk, S. (2013). Social Movement against Gold Mining. Journal of Liberal Arts, Ubon Ratchatani University, 9(1), 29-44 Retrieved from file:///C:/Users/Patawee/Downloads/kotchaphan,+Journal+manager,+29-44.pdf
Sawatthammakit, K., Nakniwit, K., Mafangnok, C., Suksamran, P., Kaewmaneechai, V., Saenjamsai, S., and Phonyotha, T. (2021). Searching for meaning in the lives of students from their experiences of political participation in the period 2020-2021. Journal of Humanities Review 43(2), pp. 17- 35.
Somnuk, W. (2020). Isaan fires its battle drums. Maha Sarakham wakes up the mob for a dress rehearsal before joining the Bangkok stage on October 14th. Retrieved fromhttps://theisaanrecord.co/2020/10/05/red-shirts-in-isaan-joined-the-
students-movement/
Steckfuss, D. (2020). Shining the power of students into reform through the ceiling. Accessed on 11 January 2024, from https://theisaanrecord.co/2020/11/12/the-new-generation-of-isaan-rises-up-in-isaan/
Tancharoen, P. (2020). COVID-19 and challenges to the modern student movement. Accessed 11 January 2024, from https://theisaanrecord.co/2020/03/31/return-students-fee-to-student-while-the-covid19-crisis/
ThaiNGO. (2020). Statement of the Northeastern Mekong Basin People's Network. Proposals for the situation of pushing forward Sanakham Dam on the Mekong River. Accessed on 11 January 2024, from https://www.thaingo.org/content/detail/4961
Thairath Online. (2020). Isaan mob liberation Long live the fermented fish, hold up three fingers, say goodbye to democracy. Accessed on 11 January 2024, from https://www.thairath.co.th/news/local/northeast/1916032
The Isaan Record. (2020). LGBTIQ+ Isaan: On the road to rights and equality” (1). Accessed on 15 January 2024, from https://theisaanrecord.co/2020/11/06/the-intruduction-of-lgbtiq-series-in-isaan/
The Issan Record A. (2020). Thinking about Thung Lui Lai from the national anthem of Khon Kaen University to the cheering song for the mob. Accessed on 15 January 2024, from https://theisaanrecord.co/2023/01/25/tungluilaii-kku/
The Isaan Record B. (2020). Voices from the Red Shirts. After the apology of the new generation. Accessed on 15 January 2024, from https://www.youtube.com/watch?v=zxc56NjEfNo
The Issan Record C. (2020). 74 years of the murder case of 4 Isan ministers, Searching for the spirit of Isaan MPs and the 2023 elections. Accessed 15 January 2024, from https://theisaanrecord.co/2023/04/19/the-spirit-of-isaan-mps-and-the-
-elections/
Unno, A., Srisan, S., Alexander, T., S., Mangkornchai, A., and Samniang, C. (2023). Let's Finish It in Our Generation: Thai Youth Movements in Contemporary Socio-political Contexts. Bangkok: Saengdao.
Youth liberation. (2020). Announcement of 3 demands! Accessed on 12 January 2024, from
O8ZEIMEIFIMEIFIM8WT_PEP_PEP_OTLDLDJ8 PP44W & _RDR
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
