คุณลักษณะผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐานที่สอดคล้องกับเป้าหมายการศึกษาของนโยบายไทยแลนด์ 4.0

Main Article Content

ทิพวรรณ ล้วนปสิทธิ์สกุล
ผศ.ดร.ประเสริฐ อินทร์รักษ์

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อทราบคุณลักษณะผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐานที่สอดคล้องกับเป้าหมายการศึกษาของนโยบายไทยแลนด์ 4.0 ใช้เทคนิคการวิจัยอนาคตแบบ EDFR (Ethnographic Delphi Futures Research) การดำเนินการวิจัยมีขั้นตอน 3 ขั้นตอน คือ ขั้นที่ 1 ศึกษาวิเคราะห์เพื่อหาตัวแปรและกำหนดกรอบแนวคิดในการวิจัย ขั้นที่ 2 การวิเคราะห์องค์ประกอบคุณลักษณะผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐานที่สอดคล้องกับเป้าหมายการศึกษาของนโยบายไทยแลนด์ 4.0 จากผู้ทรงคุณวุฒิและผู้เชี่ยวชาญ และขั้นที่ 3 เก็บข้อมูล สรุป อภิปราย EDFR รอบที่ 2 สอบถามความคิดเห็นผู้เชี่ยวชาญหรือผู้ทรงคุณวุฒิ เรื่อง คุณลักษณะผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐานที่สอดคล้องกับเป้าหมายการศึกษาของนโยบายไทยแลนด์ 4.0 ผู้วิจัยคัดเลือกผู้เชี่ยวชาญที่เป็นที่ยอมรับในแวดวงการศึกษา คุณลักษณะผู้บริหารสถานศึกษาและไทยแลนด์ 4.0 โดยผู้ทรงคุณวุฒิและผู้เชี่ยวชาญ ประกอบด้วย 1) ผู้ให้ข้อมูลด้านนโยบายการจัดการศึกษา 2) นักวิชาการการศึกษา 3) นักประชาสังคมด้านการจัดการศึกษา และ 4) ผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน รวมทั้งสิ้น 19 ท่าน โดยใช้วิธีการเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูล คือ แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง และ แบบสอบถามความคิดเห็น สถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูล คือ ค่ามัธยฐาน ค่าฐานนิยม และค่าพิสัยระหว่างควอไทล์  ผลการวิจัยพบว่า คุณลักษณะผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐานที่สอดคล้องกับเป้าหมายการศึกษาของนโยบายไทยแลนด์ 4.0 ตามทัศนะความคิดเห็นของผู้ทรงคุณวุฒิและผู้เชี่ยวชาญสังเคราะห์ได้ทั้งหมด 11 กลุ่ม ประกอบด้วย 91 คุณลักษณะ ดังนี้  1. คุณลักษณะที่สอดคล้องกับเป้าหมายการศึกษาด้านความเท่าเทียมและเสมอภาคของผู้เรียน จำนวน 8 คุณลักษณะ 2. คุณลักษณะที่สอดคล้องกับเป้าหมายการศึกษาด้านโอกาสในการเข้ารับการศึกษาจำนวน 8 คุณลักษณะ 3. คุณลักษณะที่สอดคล้องกับเป้าหมายการศึกษาด้านคุณภาพของระบบการศึกษา จำนวน 9 คุณลักษณะ 4. คุณลักษณะที่สอดคล้องกับเป้าหมายการศึกษาด้านประสิทธิภาพ (efficiency) ของการบริหารจัดการ จำนวน 8 คุณลักษณะ 5. คุณ ลักษณะที่สอดคล้องกับเป้าหมายการศึกษาด้านการบริหารจัดการ (management) ที่มีประสิทธิภาพ จำนวน 9 คุณลักษณะ 6. คุณลักษณะ ที่สอดคล้องกับเป้าหมายการศึกษาด้านการเรียนรู้ที่สร้างคุณลักษณะที่สอดคล้องกับไทยแลนด์ 4.0 จำนวน 8 คุณลักษณะ 7. คุณลักษณะที่สอดคล้องกับเป้าหมายการศึกษาด้านการเรียนรู้ตลอดชีวิตและทักษะอาชีพ จำนวน 9 คุณลักษณะ 8. คุณลักษณะที่สอดคล้องกับเป้าหมายการศึกษาด้านสร้างองค์ความรู้และทักษะที่สำคัญจำเป็นสำหรับศตวรรษที่ 21 จำนวน 8 คุณลักษณะ 9. คุณลักษณะที่สอดคล้องกับเป้าหมายการศึกษาด้านการตอบสนองการเปลี่ยนแปลงของครู จำนวน 8 คุณลักษณะ 10. คุณลักษณะที่สอดคล้องกับเป้าหมายการศึกษาด้านการตอบสนองการเปลี่ยนแปลงของโรงเรียน จำนวน 8 คุณลักษณะ และ 11. คุณลักษณะที่สอดคล้องกับเป้าหมายการศึกษาด้านกฎหมายที่รองรับการจัดการศึกษาให้มีอิสระและความรับผิดชอบจำนวน 8 คุณลักษณะ

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ล้วนปสิทธิ์สกุล ท., & อินทร์รักษ์ ป. (2021). คุณลักษณะผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐานที่สอดคล้องกับเป้าหมายการศึกษาของนโยบายไทยแลนด์ 4.0. วารสารวิชาการ วิทยาลัยแสงธรรม, 13(2), 183–206. สืบค้น จาก https://so01.tci-thaijo.org/index.php/scj/article/view/252233
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กรวิก พรนิมิตร. (2560, ตุลาคม-ธันวาคม). ความรู้ความเข้านโยบาย Thailand 4.0 ในจังหวัดเชียงใหม่ ลำปาง. วารสารวิชาการ พระจอมเกล้าพระนครเหนือ, 27(4).

กิติมา ปรีดีดิลก. (2542). ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับปรัชญาการศึกษา. กรุงเทพฯ: อักษรบัณฑิต.

เจริญ ภูวิจิตร์. (2558). คุณลักษณะของผู้บริหารสถานศึกษาในอาเซียน. กรุงเทพฯ: ม.ป.ท.

ชัยยนต์ เพาพาน. (2557, ธันวาคม). ผู้บริหารสถานศึกษายุคใหม่ในศตวรรตที่ 21. การประชุมวิชาการระดับชาติครุศาสตร์ ครั้งที่ 1 การจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาท้องถิ่น สู่ประชาคมอาเซียน : ทิศทางใหม่ในศตวรรษที่ 21, (1)1.

ถวิล มาตรเลี่ยม. (2549). การปฏิรูปการศึกษาโรงเรียนเป็นฐานการบริหารจัดการ. กรุงเทพฯ: เสมาธรรม.

ทศพร ศิริสัมพันธ์. (2561, มีนาคม). ระบบราชการไทยในบริบทไทยแลนด์ 4.0. สำนักวิจัยและพัฒนาระบบงานบุคคล สำนักงานคณะกรรมการข้าราชการพลเรือน.

นราวิทย์ นาควิเวก. บทบาทของผู้นำที่ดีในยุค 4.0. [ออนไลน์]. สืบค้นเมื่อ : 25 เมษายน 2562 เข้าถึงได้จาก : https://www.smartsme.co.th/cotent/63868.

ปราโมทย์ ประสาทกุล และคณะ. (2550). การเปลี่ยนแปลงประชากรไทยกับการศึกษา เอกสารประกอบการประชุมระดมความคิด เรื่อง “ภาพการศึกษาไทยในอนาคต 10-20 ปี” วันที่ 22-23 กุมภาพันธ์ 2550 จัดโดยสำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา.

ปัทมา ว่าพัฒนวงศ์ และปราโมทย์ ประสาทกุล. ประชากรไทยในอนาคต. [ออนไลน์]. สืบค้นเมื่อ : 14 พ.ค. 60. เข้าถึงได้จาก : http://www.ipsr.mahidol.ac.th.

พรนพ พุกกะพันธุ์. (2542). ภาวะความเป็นผู้นํา. กรุงเทพฯ: จามจุรีโปรดักท์.

พสุ เดชะรินทร์. ทางรอดธุรกิจไทยการศึกษาต้องตอบโจทย์. [ออนไลน์]. สืบค้นเมื่อ : 18 มกราคม 2562. เข้าถึงได้จาก : https://today.line.me/th/pc/article/ทางรอดธุรกิจยุคไทยแลนด์ 4.0 การศึกษาต้องตอบโจทย์.

วิทยากร เชียงกูล. (2553). รายงานสภาวะการศึกษาไทย ปี 2551/2552 บทบาทการศึกษากับการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม. กรุงเทพฯ: ห้างหุ้นส่วนจำกัด วี.ที.ซี. คอมมิวนิเคชั่น.

วิทวัส ดวงภุมเมศ และวารีรัตน์ แก้วอุไร. (2560, กรกฎาคม-ธันวาคม). การจัดการเรียนรู้ในยุคไทยแลนด์ 4.0 ด้วยการเรียนรู้อย่างกระตือรือร้น. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม. 11(2), 1-14.

สมชาย เทพแสง. ผู้บริหารมืออาชีพ. (2543, มิถุนายน-กรกฎาคม). ข้าราชการครู, 20(3).

สมถวิล ชูทรัพย์. (2550). การพัฒนาเครื่องมือและตัวบ่งชี้คุณลักษณะผู้บริหารสถานศึกษาที่มีประสิทธิภาพ (วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต). นครปฐม: มหาวิทยาลัยศิลปากร.

สมหมาย อ่ำดอนกลอย. (2556, มกราคม – มิถุนายน). บทบาทผู้บริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21. วารสารบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม, 7(1).

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2550). เอกสารประกอบการพัฒนาหลักสูตรพัฒนาผู้นำการเปลี่ยนแปลงเพื่อรองรับการกระจายอำนาจสำหรับผู้บริหารการศึกษาและผู้บริหารสถานศึกษา. กรุงเทพฯ: พริกหวานกราฟฟิค.

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. วิสัยทัศน์ประเทศไทยสู่ปี 2570. (เอกสารประกอบการประชุมประจำปี 2551 ของสำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ) ม.ป.ป.

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2559, ธันวาคม). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่สิบสอง (พ.ศ.2560-2564). ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 133, ตอนที่ 115 ก.

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. บทบาทการศึกษากับการก้าวสู่ยุคไทยแลนด์ 4.0. (2559, ธันวาคม). OEC NEWS letter. 2(1).

เอกชัย กี่สุขพันธ์. คุณลักษณะยุคดิจิทัล. [ออนไลน์]. สืบค้นเมื่อ : 20 มกราคม 2560. เข้าถึงได้จาก : http://www.trueplook-panya.com//knowledge.

Villegas, SanchezBelinda. (2015). Factors influencing administrators’ empowerment and financial management effectiveness. Procedia-Social and Behavioral ciences.