พลังศรัทธาความเชื่อประเพณีแห่จ้าวพ่อจ้าวแม่ปากน้ำโพ; คณะมังกรทองจ้าวพ่อจ้าวแม่ปากน้ำโพ
คำสำคัญ:
พลังศรัทธาความเชื่อ, ประเพณีแห่จ้าวพ่อจ้าวแม่ปากน้ำโพ, คณะมังกรทองจ้าวพ่อจ้าวแม่ปากน้ำโพบทคัดย่อ
การวิจัยเรื่องนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) เพื่อศึกษาพลังศรัทธาความเชื่อ ประเพณีแห่จ้าวผ่านศิลปะการแสดงของคณะมังกรทองจ้าวพ่อจ้าวแม่ปากน้ำโพ เก็บรวมรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์แบบเจาะลึก (In-depth Interview) กับ 2 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มแรกเป็นผู้ที่มีความเชี่ยวชาญและประสบการณ์โดยตรงเป็นผู้ควบคุมและฝึกสอน จำนวน 5 คน กลุ่มที่สองเป็นผู้เล่นที่มีความสำคัญในคณะมังกรทอง จำนวน 10 คน ผลการวิจัยพบว่าความศรัทธาความเชื่อนั้นได้มีการสืบทอดรุ่นต่อรุ่นตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันกว่า 100 ปี ของคนไทยเชื่อสายจีน พลังศรัทธาที่พบเป็นกระบวนการสร้างตัวมังกร และการแสดงท่วงท่าลีลา ที่เกิดจากการมารวมตัวกันด้วยใจรักและศรัทธาในตัวมังกรทอง ของลูกหลานชาวปากน้ำโพกว่า 200 ชีวิต และพบว่าพลังความเชื่อซึ่งเป็นเรื่องของพิธีกรรมที่แฝงด้วยความเชื่อในเรื่องของเทพเจ้าสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่เคารพบูชา ได้แก่ พิธีการตัดเสาลูกแก้วเสามังกร พิธีเบิกเนตรมังกรทอง พิธีเขียนแผ่นฮู้ และพิธีการอัญเชิญองค์เทพจ้าว ซึ่งความเชื่อเหล่านี้ได้รับการถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่นมาเป็นระยะเวลาอันยาวนาน และชาวจีนเชื่อว่ามังกรทองเป็นสัญลักษณ์แห่งโชคลาภความมีอำนาจ ความอุดมสมบูรณ์ ความเจริญรุ่งเรื่องความมีภูมิปัญญาและความดีงาม ดังนั้นชาวปากน้ำโพจึงถือว่ามังกรทองเป็นสัตว์ที่เป็นมงคล ถ้าได้พบเห็นหรือผ่านบ้านใครถือว่าได้รับพรจากเทพเจ้า คณะมังกรทองจ้าวพ่อจ้าวแม่ปากน้ำโพจึงนำมังกรทองมาร่วมในขบวนประเพณีแห่จ้าวพ่อจ้าวแม่ปากน้ำโพ ให้ประชาชนได้กราบไหว้บูชาเพื่อความเป็นสิริมงคลในชีวิต
เอกสารอ้างอิง
นรินทร์ คำนวณสวัสดิ์. (2553). ความเชื่อเรื่องล่าผีฟ้าของชุมชนตำบลคำแมด อำเภอซำสูง จังหวัดขอนแก่น. (วิทยานิพนธ์รัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยขอนแก่น, ขอนแก่น.
เรือนแก้ว ภัทรานุประวัติ. (2554). การสืบทอดความเป็นจีน (ผ่านการทำความเข้าใจในความหมายและสัญญลักษณ์ทางศาสนา) ของคนจีนสู่ลูกหลานในสังคมไทย. กรุงเทพฯ: บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย.
สุชาติ ประสิทธิ์รัฐสินธุ์. (2547). วิทยาการวิจัยเชิงคุณภาพ การวิจัยปัญหาปัจจุบันและการวิจัยอนาคตกาล. กรุงเทพฯ: สามลดา.
สุชาติ แสงทอง, สุภาวรรณ วงค์คำจันทร์, ทัศนีพร วิศาลสุวรรณกร, และพงษ์ศักดิ์ ศิริโสม. (2559). 100 ปี วิถีปากน้ำโพ ประวัติศาสตร์ความเป็นมาของจังหวัดนครสวรรค์. ปัตตานี: สถาบันวัฒนธรรมศึกษากัลยาณิวัฒนา มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี.
สุภางค์ จันทวานิช. (2547). วิธีวิจัยเชิงคุณภาพ. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุรชัย วิสุธากุล. (2559). ศตวรรษแห่งศรัทธาตรุษจีน 100 ปี สืบสารประเพณีแห่จ้าวพ่อ–จ้าวแม่ปากน้ำโพ. นครสวรรค์: วิสุทธิ์การพิมพ์.
สุรพงษ์ โสธนะเสถียร. (2545). หลักและทฤษฎีการวิจัยทางสังคมศาสตร์. กรุงเทพฯ: ประสิทธิ์ภัณฑ์แอนด์พรินติ้ง.
เสรี ซาเหลา. (2545). กลุ่มชาติพันธ์วัฒนธรรมและประเพณีจังหวัดนครสวรรค์ ชนกลุ่มน้อยไทย. นครสวรรค์: สวรรค์วิถีการพิมพ์.
แสงอรุณ กนกพงศ์ชัย. (2550). วิถีจีน-ไทยในสังคมสยาม. กรุงเทพฯ: มติชน.
อรุณ รักธรรม และณรงค์ กุลนิเทศ. (2552). เอกสารประกอบคำบรรยายการวิจัยเชิงคุณภาพ. โครงการ
ปรัชญาบัณฑิตการบริหารการพัฒนา. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา.
การสัมภาษณ์คณะมังกรทองจ้าวพ่อจ้าวแม่ปากน้ำโพ ประกอบด้วย
1.สุรชัย วิสุทธากุล (ป๋าค่าย) เมื่อวันที่ 21 ธันวาคม 2559
2.เล็ก ขจรกสิรัตน์ (ป๋าเล็ก) เมื่อวันที่ 21 และ 23 ธันวาคม 2559
3.ธนศักดิ์ ชื่นภิรมย์ (พี่พุด) เมื่อวันที่ 23 ธันวาคม 2559 และวันที่ 16 กุมภาพันธ์ 2560
4.พชรพล วิสุทธากุล (พี่เก๋า) เมื่อวันที่ 18 มกราคม 2560
5.จตุพงษ์ อินชู เมื่อวันที่ 16 กุมภาพันธ์ 2560
6.พี่เป้ เมื่อวันที่ 18 มกราคม 2560
7.น้องนิว เมื่อวันที่ 17 มกราคม 2560
8.น้องภูมิ เมื่อวันที่ 17 มกราคม 2560
9.พี่แซม เมื่อวันที่ 20 มกราคม 2560
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความหรือข้อคิดเห็นใดใดที่ปรากฏในวารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงครามเป็นวรรณกรรมของผู้เขียน ซึ่งบรรณาธิการไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม


