บทบาทของเทคโนโลยีต่อความสัมพันธ์ทางชนชั้นในสังคมไทย ศึกษากรณีแกร๊บแท๊กซี่
คำสำคัญ:
ความสัมพันธ์ทางชนชั้น, ชนชั้น, เทคโนโลยีบทคัดย่อ
บทความชิ้นนี้มีวัตถุประสงค์ในการศึกษาสองประเด็นด้วยกันคือ (1) เพื่อศึกษาเทคโนโลยีที่ส่งผลต่อชนชั้นทางสังคม (2) ศึกษาลักษณะชนชั้นทางสังคมของแกร็บแท็กซี่ ซึ่งเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) ในลักษณะที่เป็นกรณีศึกษา (Case Study) ผู้เขียนรวบรวมข้อมูลจากเอกสารและการสังเกตแบบมีส่วนร่วม (Participant Observation) มาวิเคราะห์ข้อมูล โดยนำข้อมูลที่ได้จากการค้นคว้าวิจัยมาเชื่อมโยงและหาความสัมพันธ์ของข้อมูล เพื่อที่จะนำไปสู่การตีความ (hermeneutics) ซึ่งผลการศึกษาชี้ให้เห็นว่า เทคโนโลยีมีบทบาทต่อการให้บริการด้านขนส่งมวลชน และส่งผลให้แกร็บแท็กซี่ เป็นทั้งชนชั้นกลางและชนชั้นแรงงานในบางเวลา สอดคล้องกับงานของ Eric Olin Wright เรื่องตำแหน่งของชนชั้นที่ขัดแย้งกันเองภายใน (Contradictory Class Location) เนื่องจากเทคโนโลยีทำให้สามารถขับแกร็บแท็กซี่เป็นบางช่วงเวลาได้ไม่ต้องทำงานเต็มเวลา เป็นกลุ่มแรงงานที่มีการปรับตัวหลาย ๆ ด้าน เช่น การสมัครงาน ขั้นตอนในการทำงาน ระยะเวลาในการทำงาน ความเสี่ยงที่แรงงานต้องแบกรับและการถูกขูดรีดอย่างแนบเนียนมากขึ้น จึงส่งผลให้แกร็บแท็กซี่ถูกจัดว่าเป็นแรงงานรูปแบบใหม่ที่เกิดขึ้นในสังคมไทย
คำสำคัญ: ความสัมพันธ์ทางชนชั้น; ชนชั้น; เทคโนโลยี
Downloads
References
แมนเฟร็ด สเตเกอร์. (2553). โลกาภิวัตน์: ความรู้ฉบับพกพา. แปลโดย วรพจน์ วงศ์กิจรุ่งเรือง. กรุงเทพฯ: Open world.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2546). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542. กรุงเทพฯ: นานมีบุคส์พับลิเคชั่นส์.
สมเกียรติ วันทนะ. (2552). อุดมการณ์ทางการเมืองร่วมสมัย. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์อักษรข้าวสวย.
ไชยรัตน์ เจริญสินโอฬาร. (2557). รัฐศาสตร์แนววิพากษ์. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
Castells, M. (1996) The Rise of the Network Society: The Information Age: Economy, Society, and Culture, Volume I, Oxford: Blackwell.
Dahrendorf, R. (1959). Class and class conflict in industrial society. London: Routledge & Kegan Paul.
Dean, J. (2005). Communicative Capitalism: Circulation and the Foreclosure of Politics, Cultural Politics.
Fine, B., & Saad-Filho, A. (2016). Marx's Capital. University of Chicago Press.
Foray, D., & Freeman, C. (1993). Technology and the wealth of nations: The dynamics of constructed advantage. London: Pinter.
Kenney, Martin, and John Zysman. (2016). The Rise of the Platform Economy. Issues in Science and Technology 32, no. 3: Spring
Kirsch, S., & Mitchell, D. (2004). The nature of things: Dead labor, nonhuman actors, and the persistence of Marxism. Antipode
Landau, Ralph, Mowery, David C. and Rosenberg, Nathan. (1992). Technology and the Wealth of Nations. California: Stanford University Press
Liddell, H. G., Scott, R. (1980). A Greek-English Lexicon (Abridged Edition). United Kingdom: Oxford University Press. ISBN 978-0199102075.
Mason, P. (2015). Post-Capitalism: A Guide to Our Future, London: Penguin
Moroni, C. & Fumagalli, A. (2010). Life Put to Work: Towards a Life Theory of Value, Ephemera,10 (3/4).
Moulier-Boutang, Y. (2012) Cognitive Capitalism, Oxford: Polity Press.
Schwab, K. (2016). The Fourth Industrial Revolution. New York: Crown Business
Smith, Merritt Roe; and Leo Marx, eds. (1994). Does Technology Drive History? The Dilemma of Technological Determinism. Cambridge: MIT Press.
Srnicek, N. (2017) Platform Capitalism, Cambridge: Polity Press.
Wendling, Amy Elizabeth. (2009). Karl Marx on Technology and Alienation. New York: Palgrave Macmillan
World economic forum. (2015). Deep Shift – Technology Tipping Points and Societal Impact, Global Agenda Council on the Future of Software and Society, World Economic Forum, September 2015.
Zuboff, S. (2019) The Age of Surveillance Capitalism: The Fight for a Human Future at the New Frontier of Power, London: Profile Books.
วิกฤตแรงงานจากการแทนที่เทคโนโลยี. (2561). [ออนไลน์]. เขาถึงได้จาก https://www.matichon.co.th/news- monitor/news_839669.
อูเบอร์ภิวัฒน์. (2561). [ออนไลน์]. เขาถึงได้จาก https://www.matichon.co.th/columnists/news_78984
