ความหมายทางวัฒนธรรมของ “เจ้าพ่อปู่ยักษ์” ในฐานะท้าวเวสสุวรรณ ของชุมชนศรีล้อม จังหวัดลำปาง

Main Article Content

พีระพันธ์ ตันวงศ์
สิริชญา คอนกรีต

บทคัดย่อ

บทความวิจัยเรื่อง ความหมายทางวัฒนธรรมของ “เจ้าพ่อปู่ยักษ์” ในฐานะท้าวเวสสุวรรณของชุมชนศรีล้อม จังหวัดลำปาง มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ความหมายทางวัฒนธรรมของ “เจ้าพ่อปู่ยักษ์” ในฐานะท้าวเวสสุวรรณ ของชุมชนศรีล้อม จังหวัดลำปาง ผ่านเรื่องเล่า วัตถุสัญลักษณ์ และพิธีกรรม โดยใช้การศึกษาวัฒนธรรมตามแนวคิดของคลิฟฟอร์ด เกียร์ซ (Clifford Geertz) ผลการวิจัยพบว่า “เจ้าพ่อปู่ยักษ์” มีความหมาย 3 ประการ ได้แก่ 1) ความหมายของความเชื่อที่สัมพันธ์กับท้องถิ่นล้านนา 2) ความหมายที่สัมพันธ์กับศาสนาพราหมณ์และพุทธ และ 3) ความหมายจากการปะทะสังสรรค์ระหว่างความเชื่อของภาคกลางกับล้านนา ซึ่งความหมายทางวัฒนธรรมทั้ง 3 ประการนี้ยังสัมพันธ์กับวิถีชีวิตของคนและชุมชนวัดศรีล้อม

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ตันวงศ์ พ., & คอนกรีต ส. (2025). ความหมายทางวัฒนธรรมของ “เจ้าพ่อปู่ยักษ์” ในฐานะท้าวเวสสุวรรณ ของชุมชนศรีล้อม จังหวัดลำปาง. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่, 7(2), 26–41. สืบค้น จาก https://so01.tci-thaijo.org/index.php/husocjr/article/view/279021
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

เก่งกิจ กิติเรียงลาภ. (2566). การยกระดับทุนทางวัฒนธรรมด้านความเชื่อและศาสนาให้กับชุมชนโดยการผลิตวัตถุมงคลสมัยใหม่ เพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจสร้างสรรค์มูลค่าสูง และการท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมจากฐานราก กรณีศึกษา : ศาลเจ้าพ่อมหายักษ์ สามพันต๋น ชุมชนศรีล้อม-แสงเมืองมา อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง. มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

จอมพณ สมหวัง และพระสุกฤษฏิ์ ปิยสีโล. (2561). อิทธิพลของท้าวจตุโลกบาลที่มีต่อสังคมพระพุทธศาสนาล้านนา. วารสารบัณฑิตแสงโคมคำ, 3(1), 13–24. https://so02.tci-thaijo.org/index.php/jsbs/article/view/242899

ปริวัตร ศิระเกียรติสกุล. (2562). ท้าวเวสสุวัณ: บทบาทด้านการสั่งสอนในการปริวัตรทาง จิตวิญญาณมนุษย์. [วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาคติชนวิทยา. พิษณุโลก บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยนเรศวร].

ปรียารัตน์ เชาวลิตประพันธ์. (2549). การสมพาสที่ผิดธรรมชาติในนิทานไทย: การศึกษาอนุภาคทางคติชนวิทยา. โครงการเผยแพร่ผลงานวิชาการ คณะอักษรศาสตร์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ปิยพงษ์ วังคีรี, เอื้อมพร ทิพย์เดช, บัณฑิต ทิพย์เดช, และ วัชรินทร์ แก่นจันทร์ (2567). เจ้าพ่อมหายักษ์สามพันตน วัดศรีล้อม จังหวัดลำปาง: ภูมิประวัติ และบทบาทหน้าที่แห่งพิธีกรรม. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ์, 11(2), 72-83. https://so03.tci-thaijo.org/index.php/

liberalartsjournal/article/download/283518/189139/1276274

พระทศเทพ ทสธมฺโม และพระมหาสากล สุภรเมธี. (2560). การศึกษาเชิงวิเคราะห์บทบาทและหน้าที่ท้าวมหาราชในพุทธปรัชญาเถรวาทตามทรรศนะพระราชพรหมยาน (หลวงพ่อฤๅษีลิงดำ) . วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 5 (ฉบับพิเศษ), 269-277. https://so03.tci-thaijo.org/index.php/journal-peace/article/ viewFile/85909/68325

พิมพ์นภัส จินดาวงค์. (2554). การดำรงอยู่และบทบาทของความเชื่อและพิธีกรรมที่เกี่ยวกับผีอารักษ์เมืองเชียงใหม่ในปัจจุบัน. [วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย]. คลังปัญญาจุฬาฯ. https://doi.org/10.58837/CHULA.THE.2011.2091

ศิราพร ณ ถลาง. (2555). อารักษ์บ้าน-อารักษ์เมืองการดำรงอยู่ของความเชื่อและพิธีกรรมเกี่ยวกับผีอารักษ์ในวิถีชีวิตไทย-ไทในปัจจุบัน. วารสารไทยศึกษา, 8(1), 41–68. https://so04.tci-thaijo.org/index.php/TSDJ/article/download/263314/178367/1009294

ศุภกิจ นิมมานนรเทพ. (2560). วีรบุรุษของชาติ...น่าอนาถกลายเป็นยักษ์มาร. https://supakitsmemoes.blogspot.com/2017/10/ blog-post_25.html

อนุกูล ศิริพันธุ์. (2537). การศึกษาเครื่องประกอบพิธีกรรมของผีเจ้านายในเขตอำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปางเชียงใหม่. ภาควิชาศิลปะไทย คณะวิจิตรศิลป์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

อัมพิกา ยะคำป้อ. (2554). ความเชื่อและพิธีกรรมเกี่ยวกับผีอารักษ์บ้านในชุมชนไทลื้อ บ้านไม้ลุงขน อ.แม่สาย จ.เชียงราย: การสืบทอดและพลวัตภายใต้บริบทใหม่. วารสารไทยศึกษา, 8(1), 1–18. https://so04.tci-thaijo.org/index.php/TSDJ/article/download/263310/178363